Kıbrıs Garanti Antlaşması

Kıbrıs Garanti Antlaşması, 11 Şubat 1959 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti, Yunanistan(Helen Cumhuriyeti), Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Krallığı arasında, İsviçre’nin başkenti Zürich’te imzalanmıştır. Aynı yer ve tarihte Yunanistan, Türkiye ve Kıbrıs arasında İttifak Antlaşması ile Kıbrıs Cumhuriyetinin Temel Yapısı başlıklı metin de kabul edilmiştir.

11 Şubat 1959 tarihinde imzalanan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna İlişkin Temel Antlaşma sonucunda düzenlenen Kıbrıs Cumhuriyeti 1960 Anayasası, Yunanistan, Türkiye Cumhuriyeti ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı garantörlüğünde kabul edilmiş ve bu devletler kabul edilen Anayasanın uygulanmasını sağlamayı taahhüt etmişlerdir.

GARANTİ ANDLAŞMASI

Bir taraftan Kıbrıs Cumhuriyeti, diğer taraftan Yunanistan, Türkiye ve Büyük Britanya ve Şimalî-İrlanda Birleşik Kırallığı,

I – Kıbrıs Cumhuriyetinin, Anayasasının temel maddeleri ile kurulan ve düzenlenen bağımsızlığının, toprak bütünlüğünün ve güvenliğinin tanınması ve idame edilmesinin müşterek menfaatleri iktizasından olduğunu mülâhaza ederek,

II – Bu Anayasa ile ihdas edilen düzene riayeti sağlamak maksadiyle işbirliği yapmayı arzu ederek, aşağıda gösterildiği üzere anlaşmaya varmışlardır : —

Madde I

Kıbrıs Cumhuriyeti, bağımsızlığının, toprak bütünlüğünün ve güvenliğinin idamesini ve aynı zamanda Anayasasına riayet edilmesini sağlamayı taahhüt eder. Kıbrıs Cumhuriyeti, her hangi bir devlet ile, tamamen veya kısmen, her hangi bir siyasi veya iktisadi birliğe katılmamayı taahhüt eder. Bu itibarla, her hangi diğer bir devlet ile birleşmeyi veya Adanın taksimini, doğrudan doğruya veya dolayısiyle, teşvik edecek her nevi hareketi yasak ilân eder.

Madde II

Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Kırallık, Kıbrıs Cumhuriyetinin bu andlaşmanın 1. maddesinde gösterilen taahhütlerini nazara alarak, Kıbrıs Cumhuriyetinin bağımsızlığını, toprak bütünlüğünü ve güvenliğini ve aynı zamanda Anayasasının temel maddeleri ile kurulan nizamı tanırlar ve garanti ederler.

Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Kırallık, aynı şekilde, kendilerini ilgilendirdiği nisbette, Kıbrıs’ın her hangi diğer bir Devlet ile birleşmesini veya Adanın taksimini, doğrudan doğruya veya dolayısiyle, teşvik etmek gayesini güden her hangi bir hareketi yasak etmeyi taahhüt ederler.

Madde III

Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan ve Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyetinin tesisi zamanında Birleşik Kırallığın hükümranlığında kalan bölgelerin bütünlüğüne riayet etmeyi ve bugün Lefkoşa’da imzalanan Kıbrıs Cumhuriyetinin Tesisine dair Andlaşmaya uygun olarak Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından kendisine tanınacak olan hakların Birleşik Kırallık tarafından kullanılmasını ve onlardan istifade edilmesini garanti etmeyi taahhüt ederler.

Madde IV

Bu Andlaşmanın hükümlerine bir riayetsizlik halinde, Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Kırallık, bu hükümlere riayeti sağlamak için gereken teşebbüsler veya tedbirler hakkında birbirleri ile istişare etmeyi taahhüt ederler.

Müşterek veya anlaşarak hareket mümkün olmadığı takdirde, garanti veren üç devletten her biri, bu Andlaşma ile ihdas edilen nizamı tekrar kurmak münhasır maksadı ile harekete geçmek hakkını muhafaza eder.

Madde V

Bu Andlaşma imzalanması tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Bu Andlaşmanın asıl metinleri Lefkoşa’da muhafaza edilecektir.

Yüksek Akit Taraflar, bu Andlaşmayı, en erken bir zamanda, Birleşmiş Milletler Andlaşmasının 102. maddesine uygun olarak Birleşmiş Milletler Sekretaryası nezdinde kaydettireceklerdir.

KIBRIS TARİHİ’NİN KRONOLOJİK TAKVİMİ