11 Mayıs – Hukuk Takvimi / Hukuk Tarihinde Önemli Olaylar
330 |
Konstantinopolis (İstanbul), Roma İmparatorluğunun resmi başkenti oldu. Önceki ismi Byzantion olan bu kente törenle “Yeni Roma” adı verildi ancak Konstantinopolis adı ile anıldı. |
1655 |
İbşir Mustafa Paşa idam edildi. |
1812 |
İngiliz hukukçu ve devlet adamı, Spencer Perceval yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1 Kasım 1762) Trinity College‘da eğitim gördü. 1786’da hukuk eğitimi veren bir kuruluş olan Lincoln’s Inn’in kararıyla baroya kabul edildi. 1796’da kralın danışmanlığına getirildi. Aynı yıl Parlamento’ya girdi. 1801’de başsavcı yardımcılığına atandı ve1802’de başsavcı oldu. 1807’de maliye bakanlığına getirildi. 4 Ekim 1809’da Portland dükünün yerine başbakan oldu. 4 Ekim 1809–11 Mayıs 1812 tarihleri arasında başbakanlık yaptı. Kendisinden önceki hükûmetlerin yıkılmasına yol açan dinsel hoşgörü politikasını terk eden Perceval, hükûmete karşı kişisel bir şikâyette bulunmak için kendisine başvuran ve yanıt alamayan John Bellingham adlı bir akıl hastası tarafından Avam Kamarası’nda vurularak öldürüldü. Suikast sonucu yaşamını yitiren ilk ve tek Birleşik Krallık başbakanıdır. |
1858 |
Minnesota, Amerika Birleşik Devletleri‘ne katıldı. |
1867 |
Lüksemburg, Fransa’dan bağımsızlığını kazandı. |
1889 |
Hukukçu ve yazar Burhan Felek dünyaya geldi. (Ölümü: 4 Kasım 1982) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde eğitim gördü. Ticaret Vekaletinde hukuk müşavirliği yaptı. Liselerde öğretmenlik görevinde bulundu ve aynı zamanda serbest avukatlık yaptı. İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığı görevini üstlendi. Üsküdar Anadolu SK kurucusu oldu. Uzun yıllar Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi’nin başkanlığını yürüttü. Gazeteciliğe Donanma dergisinde başladı. Tasvir-i Efkâr‘da spor yazarı ve foto muhabiri olarak çalıştı. Vakit, Millet, Yeni Ses, Milliyet ve Tan gazetelerinde fıkra ve mizahî hikâye yazarlığına daha sonra 29 sene Cumhuriyet gazetesinde devam etti. |
1911 |
Alman avukat Hermann Behrends doğdu. (Ölümü: 1948) |
1917 |
Rusya’daki Türkler, Moskova’da Umum Rusya Müslümanları Kongresi’ni topladı. |
1920 |
Mustafa Kemal Paşa, Osmanlı sadrazamı Damat Ferit Paşa hükümetinin baskısı sonucunda İstanbul’da Divan-ı Harp tarafından idama mahkum edildi ve askerlikten uzaklaştırıldı. Karar 24 Mayıs 1920 tarihinde padişah Vahdettin tarafından tasdik edildi. |
1920 |
İstanbul Hükümeti temsilcisi Tevfik (Okday) Paşa’ya, San Remo’da saptanan barış antlaşması taslağı bildirildi. |
1922 |
Hasan Bey, iktisat vekili oldu. |
1924 |
Prof. Dr. Şeref Gözübüyük, doğdu. (Ölümü: 2006) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde eğitim gördü. 1949 yılında Ankara Barosuna kaydoldu. 1956 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne İdare Hukuku Kürsüsü asistanı olarak girdi. ABD’de ”İdarenin yargı yoluyla denetlenmesi” konusunda araştırmalarda bulundu. Paris’te kamu yönetimi ve yerel yönetimler, Viyana’da resmi yayınlar konularında çalışmalar yaptı. Prof. Dr. Gözübüyük, 1960-1983 yılları arasında yapılmış olan Anayasa ve Yönetimi Yeniden Düzenleme çalışmalarına katıldı, 1971-1984 yılları arasında Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Genel Müdürlüğü görevinde bulundu. 1981-1989 yılları arasında Cumhurbaşkanı Hukuk Danışmanlığı yaptı. 1991 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden emekli oldu. |
1925 |
Sovyet döneminin ilk Anayasası olan Rusya Sovyet Sosyalist Federatif Cumhuriyeti Anayasası (Temel Kanun) 10 Temmuz 1918 tarihinde V. Tüm-Rusya Sovyetler Kongresinde kabul edilmiştir. Sovyet dönemindeki diğer Rus anayasaları, 11 Mayıs 1925 RSFSC Anayasası, 21 Ocak 1937 ve 12 Nisan 1978 tarihli anayasalardır. |
1938 |
Atatürk, çiftliklerini ve taşınmazlarını ulusa bağışladı. |
1945 |
Hukukçu Şirin Yazıcıoğlu Cemgil doğdu. (Ölümü: 17 Nisan 2009) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitim gördü. 1968 öğrenci hareketi içinde aktif olarak yer aldı. Bir süre avukatlık yaptı. Siyasi davalarda yargılanan ilerici-demokratların davalarını üstlendi. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra tutuklandı ve iki yıl hapis yattı. 1981 yılında serbest kalınca politik sürgün olarak ülkeyi terk etti. |
1946 |
Alman avukat ve neo-Nazi siyasetçi Jürgen Rieger doğdu. (Ölümü: 29 Ekim 2009) Uzun yıllar boyunca neo-Nazi oluşumlarının içerisinde yer aldı. 1960’lı ve 70’li yıllarda Artgemeinschaft Germanische Glaubens-Gemeinschaft isimli neo-Nazi örgütünde çalıştı. Halkı ırkçı fikirlerle kışkırttığı ve yasak Nazi sembollerini kullandığı için hüküm giydi. 1981’de Hamburg Bölge Mahkemesinde savaş suçundan dolayı yargılanan Arpad Wigand isimli eski bir SS subayının savunmasını üstlendi. Neo-Nazilere yaptığı parasal destek onu önemli bir şahsiyet haline getirdi. 80’li ve 90’lı yıllarda Wiking-Jugend ve Özgürlükçü Alman İşçi Partisi (Freiheitliche Deutsche Arbeiterpartei) isimli neo-Nazi oluşumlarda aktif olarak çalıştı. 2006’da Almanya Ulusal Demokratik Partisi’ne (NPD) katıldı ve 2007’de Hamburg milletvekili oldu. 29 Ekim 2009’da öldü. |
1946 |
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü‘nün CHP Tüzüğü’nde yer alan “Millî Şef” ve “Değişmez Genel Başkan” unvanları kaldırıldı. |
1949 |
İsrail, Birleşmiş Milletler örgütüne katıldı. |
1950 |
Nazım Hikmet Cerrahpaşa Hastanesi’ne götürüldü. Ancak yapılan tetkiklerin ardından yine tedaviyi kabul etmeyerek açlık grevini sürdürdü. Orhan Veli, Melih Cevdet ve Oktay Rifat, Nazım Hikmet için 12-14 Mayıs tarihleri arasında 3 gün açlık grevi yapacaklarını duyurdu. İstanbul Yüksek Tahsil Gençlik Derneği açlık grevine destek olmak için “Nazım Hikmet” adlı bir gazete çıkarmaya başladı. “Nazım Hikmet’i kurtarınız!” başlıklı bildiri dağıtırken gözaltına alınan İstanbul Yüksek Tahsil Gençlik Derneği üyesi 19 kişi sorguya alındı. |
1954 |
Mahkeme Kapısı isimi bir eseri de olan öykü yazarı Sait Faik Abasıyanık, 48 yaşındayken hayata veda etti; ölümünden on yıl sonra, Burgaz Adası’ndaki evi müzeye dönüştürüldü. |
1957 |
Zaman Gazetesi’nden Nusret Safa Coşkun ve Rıfat Ekinci birer yıl hapse mahkum oldu. |
1958 |
Avukat, siyasetçi ve spor yöneticisi Mehmet Mümtaz Tarhan’ın 29 Kasım 1957’de bağlayan İstanbul valiliği ve belediye başkanlığı görevi 11 Mayıs 1958’de sona erdi. |
1958 |
Amerikalı genç bir adam, Türkiyeli sevgilisini sokakta öpünce linç edilmekten zor kurtuldu. Amerikalı genç ve sevgilisi 20’şer lira ağır hapis cezasına çarptırıldı. Yargıç “Nişanlı da olsanız Türkiye’de olduğunuzu unutmayın” dedi. |
1959 |
Bursa’da yayımlanan Yeni Ant gazetesinden Derviş Sami Taşman ve Fethi Taşman da 1 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırıldı. |
1960 |
İlk kez doğum kontrol hapı piyasaya verildi. |
1961 |
Yassıada’da Anayasa’yı ihlal davası başladı. Davada, 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle görevlerinden düşürülen, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dış işleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’nun da aralarında bulunduğu 400 kadar Demokrat Partili siyasi, partiyle ilişkisi iddiasıyla bürokrat ve asker sanık yargılandı. Yargılamalar sonunda, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edildi. |
1962 |
İtalyan hukukçu ve politikacı Antonio Segni 11 Mayıs 1962’de Cumhurbaşkanı olarak göreve geldi. Görevi 6 Aralık 1964 tarihinde sona erdi. |
1964 |
Özel tıbbi tedavi ve termo – klimatik kaynaklar alanında karşılıklı yardımlaşmaya dair Avrupa Antlaşmasının onaylanmasının uygun bulunduğu hakkında Kanun, Millet Meclisi Sağlık ve Sosyal Yardım ve Dışişleri Komisyonları ile Cumhuriyet Senatosu Sosyal İşler, Dışişleri ve Turizm ve Tanıtma komisyonları tarafından görüşüldükten sonra 30 Nisan 1964 tarihinde TBMM’de kabul edilerek 11 Mayıs 1964 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. |
1964 |
Evlilik Dışı Çocukların Tanınmalarını Kabule Yetkili Makamların Yetkilerinin Genişletilmesi Hakkında Sözleşme, 14 Eylül 1961 tarihinde Roma’da imzalanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti, sözleşmeyi onaylayan kanunu 30 Nisan 1964 tarihinde kabul ederek 11 Mayıs 1964 tarihli Resmi Gazete‘de yayınlamıştır. |
1966 |
Hukukçu, İstanbul Barosunun 2010-2016 dönemlerindeki başkanı, Profesör Doktor ve avukat Ümit Kocasakal doğdu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitim gördü. 1995 yılında Galatasaray Üniversitesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku asistanı oldu. 2000 yılında “Karapara Aklama Suçu” konulu adlı bir tez yazarak doktor ve 2005’te de AB Ceza Hukukunun Esasları adlı bir çalışmayla da doçent oldu. Yayımlanmış çok sayıda makale ve yazısı olan Kocasakal, halen Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde “Ceza ve Ceza Usul Hukuku Ana Bilim Dalı” başkanlığı görevini sürdürmekte ve öğretim üyeliği yapmaktadır. |
1967 |
Yunan iktisatçı ve sosyalist siyasetçi Andreas Papandreu, Yunan askeri cuntası tarafından Atina’da hapsedildi. |
1968 |
Perulu hukukçu ve politikacı Ana Jara Velásquez doğdu. Aziz Aloysius Gonzaga Ulusal Üniversitesi’nde hukuk ve siyaset bilimi eğitimi gördü. Hukuk alanında doktora eğitimine başladı. 1998 yılında, Ica’da bir noter olarak çalışmaya başladı. 2011 yılında, Ica Peru Milliyetçi Partisi’ni temsilen, Peru Cumhuriyeti Kongre Üyesi seçildi, aynı partinin cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı. 2011-2014 yılları arası Kadın Bakanı oldu. Temmuz 2014’ten beri Peru’nun Bakanlar Kurulu Başkanı olarak göreve seçildi. |
1981 |
20 Şubat 1980’de Malatya Doğanşehir Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Kolları Başkanı Hasan Doğan’ı öldüren sağ görüşlü militan Cengiz Baktemur, ölüm cezasına çarptırıldı. |
1981 |
MHP davasında İddianamenin okunmasına devam edildi. |
1981 |
Halkevleri Başkanı Ahmet Yıldız’ın oğlu F.Yıldız henüz dağıtıma sokmadığı şiir kitabında komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle 4 yıl 2 ay hapse mahkûm oldu. |
1983 |
24 sanığın duruşmaya getirildiği 770 sanıklı Fatsa Dev-Yol davasında eski Fatsa Bağımsız Belediye Başkanı Fikri Sönmez’in (Terzi Fikri) sorgusu yapıldı. |
1983 |
“Bir Yeni Cumhuriyet İçin” adlı kitabından dolayı tutuksuz yargılanan Doç.Dr. Yalçın Küçük “komünizmi övdüğü” vb. üç ayrı suçlamadan toplam 8 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. Tutuklanmasına karar verilen Yalçın Küçük cezaevine gönderildi. |
1984 |
Uluslararası Sözleşmeler ve ILO standartları kapsamında, haftalık çalışma süresi yeni çıkarılan tüzüğe göre 45 saate indirildi. Günlük çalışma süresi, 6 gün çalışılan işyerlerinde 7.5, beş gün çalışılan işyerlerinde 9 saat olarak saptandı. |
1987 |
Eski Alman Schutzstaffel subayı ve Gestapo üyesi “Lyon Kasabı” olarak da bilinen Klaus Barbie, II. Dünya Savaşı sırasında işlediği suçlardan dolayı Fransa’nın Lyon kentinde yargılanmaya başladı. |
1988 |
39 yayınevinin muzır bölümlerini çıkararak ortaklaşa yayınladığı Henry Miller’ın “Oğlak Dönencesi” kitabı hakkında tekrar toplatma kararı verildi. |
1989 |
Zaman gazetesinde yayınlanan bir bulmacada Alevi inancının “sapık bir mezhep” olarak nitelendiği gerekçesiyle, 2 avukat gazetenin sorumlu yazı işleri müdürü aleyhine kamu davası açtı. |
1994 |
Halkın Demokrasi Partisi (HADEP), 11 Mayıs 1994’te kuruldu, Anayasa Mahkemesi tarafından 13 Mart 2003 tarihinde kapatıldı, kapatma kararı Resmi Gazetenin 19 Temmuz 2003 tarihli sayısında yayınlandı. |
1989 |
Avrupa İnsan Hakları Komisyonu, TBKP liderleri Kutlu ve Sargın’ın her türlü hukuk yolunu tükettiklerini bildirerek Türk hükümeti aleyhine yaptıkları bireysel başvuruları kabul ederek incelemeye aldı. |
1993 |
Ankara 9.İş Mahkemesi, Basın-İş’e bağlı işçilerin 66 günlük grevi sırasında Başbakanlık Basımevi’nin Resmi Gazete’yi özel bir matbaada bastırmasını “yasadışı grev kırıcılığı” olarak karara bağladı. |
1994 |
Anayasa Mahkemesi’nce kapatma davası devam eden Demokrasi Partisi (DEP) yerine Halkın Demokrasi Partisi’nin (HADEP) kuruluş dilekçesi Genel Başkan Murat Bozlak tarafından İçişleri Bakanlığı’na sunuldu. |
1994 |
Çalışamayacak durumdaki engellilere maaş bağlanması talebiyle Sakatlar Derneği’nde açlık grevi başlatıldı. |
1996 |
Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller, örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiğini kabul etti. |
1996 |
Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir hükümetin aldığı güvenoyuna ilişkin TBMM kararı iptal edildi. RP’nin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi, Çekiç Güç, OHAL ve hükümetin güven oylamasına ilişkin oylamaları iç tüzüğe aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. |
1998 |
Türkiye Büyük Millet Meclisi lojmanlarında oturan 541 milletvekilinden, 321’inin 2 milyon 580 bin lira olan Çöp Vergisi diye bilinen çevre temizlik vergisini ödemediği iddia edildi. |
1998 |
İstanbul Eczacı Odası, 1 Ocak 1999’da yürürlüğe girecek olan “İlaçta Patent Haklarına Dair KHK”yi imzalayan Tansu Çiller hakkında suç duyurusu yaptı. |
1999 |
Düşünce suçlarından dolayı sürekli yargılanan, Eski TKP’li, Vatan Partisi ve Türkiye Emekçi Partisi kurucularından yazar Zihni Anadol 81 yaşında iken öldü. |
2000 |
Avrupa Konseyi Kamu Görevlileri için Davranış Kuralları, Avrupa Konseyi Kamu Görevlileri Davranış Kurallarına İlişkin R (2000) 10 sayılı Tavsiye Kararı adıyla 11 Mayıs 2000 tarihinde Bakanlar Komitesi tarafından kabul edilerek ilan edildi. |
2000 |
Hizbullah örgütü üyesi 32 sanığın yargılanmasına Ankara DGM’de başlandı. |
2001 |
El konulan bankaların 10.3 katrilyon liralık alacağını hızla tahsil etmeyi öngören kanun TBMM’de kabul edildi. |
2002 |
Almanya Yeşiller Partisi Genel Başkanı Claudia Roth, Devlet eski Bakanı Ayvaz Gökdemir’den aldığı hakaret tazminatını, törenle Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’na bağışladı. |
2006 |
Latin Amerika ülkeleriyle serbest ticaret ittifakı oluşturmak amacıyla .Avusturya’da düzenlenen AB-Latin Amerika zirvesine 60 lider katıldı. |
2010 |
Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi Şartı, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından, (CM/Rec(2010)7 sayılı Tavsiye Kararı), 11 Mayıs 2010 tarihinde 120. oturumda kabul edildi. (Recommendation CM/Rec(2010)7 of the Committee of Ministers to member states on the Council of Europe Charter on Education for Democratic Citizenship and Human Rights Education) |
2010 |
Amerikalı seri katil John Wayne Gacy’nin işlediği cinayetler sinema sektöründe birçok filme konu edildi. Svetozar Ristovski’nin yönettiği ‘Dear Mr. Gacy’ 11 Mayıs 2010’da beyaz perdede yerini aldı. South Park adlı çizgi dizi, ‘Hell On Earth 2006’ adlı bölümünde ona yer verdi. |
2011 |
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, YGS’deki şifreli kopya iddiaları üzerine 40 gündür yürüttüğü soruşturmada “takipsizlik” kararı verdi. Görevi ihmal ve kötüye kullanma suçundan dolayı ÖSYM Başkanı Ali Demir hakkında YÖK’ten soruşturma izni istendi. |
2011 |
İstanbul Sözleşmesi, 11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul’da imzaya açıldı ve 1 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe girdi. Sözleşme, Avrupa Konseyi üyesi ülkelerin, Avrupa Konsey üyesi olmayıp Sözleşme’nin hazırlanmasına katılan Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Kanada, Meksika, Vatikan’ın ve Avrupa Birliği’nin imzasına açık tutuldu. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi oy çokluğuyla ve Bakanlar Komitesi’ne katılmaya yetkili taraf temsilcilerinin oy birliğiyle, Avrupa Konseyi üyesi olmayan ve sözleşmenin hazırlanmasına katılmamış olan herhangi bir devleti Sözleşme’ye katılmaya davet edebilmektedir. |
2012 |
104 yaşındaki Berfo Ana (12 Eylül döneminde gözaltında kaybedilen Cemil Kırbayır’ın annesi), Evren ve Şahinkaya’nın yargılandığı 12 Eylül Darbe Davası’na katıldı. |
2012 |
Tunceli Valiliği, Hozat Kaymakamlığı’nın arşivinde 1938 “Dersim Harekatı” sırasında öldürülen 649 kişinin ölüm tutanağına ulaşıldığını açıkladı. |
|
|
|
2012 |
“Poşu Davası”nda Cihan Kırmızıgül’e 11 yıl 3 ay hapis cezası kararı verildi. |
|
|
|
2018 |
Hukukçu, tarihçi, yazar ve mütefekkir Mehmed Niyazi Özdemir (8. Nisan 1942 Akyazı-11 Mayıs 2018, İstanbul) yaşamını yitirdi. Özdemir, ilk ve orta okulu Akyazı’da okudu. Liseyi İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nde bitirdi. Ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi ve 1967’de mezun oldu. Ayrıca, edebiyat fakültesinin felsefe bölümünden diploma aldı. Felsefesi alanında doktora yapmak üzere Almanya’ya gitti. Brilon’daki Goethe Enstitüsü’nde Almanca öğrendi. Marburg Üniversitesi’nde ve Prof. Dr. Ditrich Pirson’un danışmanlığında “Türk devletlerinde temel hürriyetler” başlıklı doktora çalışmasına başladı. Uzun yıllar Almanya’da yaşadı. 1988 yılında Türkiye’ye döndü. Tercüman ve Zaman gazetelerinde yazdı.10 Nisan 2016 tarihinden itibaren Yeni Şafak gazetesinde köşe yazısı yazmaya başladı. Ayrıca; Genç Akademi, Nizâm-ı Âlem, Türk Yurdu, Ufuk Çizgisi gibi dergilerde makalelerini yayınlandı. 11 Mayıs 2018 günü İstanbul’da yaşamını yitirdi. |
|
|
|
2025 |
Kütahya’da 1 yıldır kayıp olan 19 yaşındaki Nagihan Uyğur’un, dayısı Yaşar T. tarafından cinsel istismara uğrayıp, ardından öldürülüp evin girişindeki kuyuya atıldığı ortaya çıktı. Üzeri betonla kapatılan kuyuda yapılan kazı çalışmasında genç kızın cesedi bulundu. Nagihan Uyğur’un ölümüne ilişki başlatılan soruşturma kapsamında aralarında Nagihan Uyğur’un dayısı Yaşar T., onun eşi Havva T. (49), imam nikahlı eşi Emine Ç. (35), kayınbiraderi Osman Ç. (37), Havva Eylül T. (40), Fatma Ç. (62), Efe Sıktı T. (20), Halil T. (23) ve Nagihan’ın kız kardeşi G.U. (15) gözaltına alındı. Kütahya Emniyet Müdürlüğü’nde ifadeleri alınan 9 şüpheli işlemlerinin ardından Kütahya Adliyesi’ne sevk edildi. Kız kardeş G.U. ifadesinin ardından serbest bırakılırken, diğer şüpheliler ‘kasten öldürme’ suçundan tutuklanarak cezaevine konuldu. |
|
|
|
2025 |
Çalık Holding binası önünde dövüldükten sonra gittiği hastanede ölen Erol Eğrek’in katil zanlılarına yönelik soruşturmada 6 şüpheliden 4’ü tutuklandı. |