20 Şubat – Hukuk Takvimi

1622

Genç Osman Yedikule zindanlarında boğularak katledildi. II. Osman olarak bilinen padişah, devlet erkanı içindeki üst düzey yetkilileri değiştirmiş, müderris ve kadıların atanma yetkilerini Şeyhülislamdan almış ve kahvehaneler ile meyhaneleri kapatmıştı.

1778

Avrupa’nın ilk kadın fizik profesörü Laura Bassi, Bologna’da doğdu. (Doğumu: 20 Ekim 1711)

1819

İsviçreli hukukçu, politikacı ve iş adamı Alfred Escher, doğdu. (Ölümü: 6 Aralık 1882) Zürih Üniversitesinde hukuk eğitimine başladı ancak ağır bir hastalık geçirmesi sebebi ile eğitimine Bonn ve Berlin’de devam etti. 1837’de İsviçreli öğrencilerin oluşturduğu Sofingia (Schweizerischer Zofingerverein) adlı derneğe üye oldu, 1839/40’ta derneğin Zürih şubesinin başkanı, 1840’ta ise genel başkanı olarak seçildi. 1942’de Zürih Üniversitesinden hukuk doktoru unvanını kazandı. 1843 yazında Paris’ten döndükten sonra kendisini bilimsel çalışmalara verdi. Kapsamlı bir İsviçre Hukuk Tarihi yazmayı planladı ancak bunu hiçbir zaman gerçekleştiremedi. 1844’te Zürih Üniversitesinde bir deneme dersi verdikten sonra, sözleşmeli öğretim görevlisi oldu. 1848 yılında yeni İsviçre Anayasasının oluşturulmasıyla, Federal Meclise girmesi talep edildi. Escher yapılan seçimlerde 15 Ekim 1848’de federal meclise girdi ve 7 Kasım 1848’de ikinci başkan oldu, toplam 4 defa meclise başkan olarak seçildi. İsviçre’de demiryollarının geliştirilmesine öncülük etti. Birçok politik görevde bulundu, bunun yanında İsviçre Kuzeydoğu Demiryolu Şirketi, İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (ETH-Zürih), Credit Suisse, Swiss Life ve Gotthard demiryollarının kuruculuğunu yaptı. 19. yüzyıl İsviçresinin siyasi ve ekonomik gelişimi üzerinde önemli bir etki bıraktı.

1886

Macar hukukçu ve komünist politikacı Béla Kun doğdu. (Ölümü: 29 Ağustos 1939) Franz Joseph Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. Macar Sovyet Devrimi’ne katıldı ve sosyalist ve komünistlerden oluşan hükûmette yöneticilik yaptı. Mihály Károlyi hükûmeti tarafından tutuklandı, ancak savaşı izleyen işçi ayaklanmaları sonrasında 21 Mart 1919’da serbest bırakıldı.  1921 yılında Almanya’daki başarısız Mart Ayaklanmalarına katıldı. 1930’ların sonundaki Büyük Tasfiye sırasında Troçkist olmakla suçlandı ve 28 Haziran 1937’de tutuklandı. Sorgulamadan sonra, karşı devrimci terör örgütüne bağlı olduğu sonucuna varıldı ve gizli duruşmanın sonunda ölüm cezasına çarptırıldı. 29 Ağustos 1939’da infaz edildi.

1887

Alman İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Avusturya-Macaristan arasında ‘Tripartite Paktı’ (Üçler Paktı) imzalandı. Üçlü Sözleşmesinin öncüleri, 1887 Washington Konferansı, 1889 Berlin Antlaşması ve 1899 Samoa İngiliz-Alman Anlaşmasıydı.

1941

Türkiye’de Yahudiler için transit vizesine ilişkin talimatname yayınlandı. Yahudilerin, hiçbir zorlukla karşılaşmadan Filistin topraklarına geçebilmelerine imkan verildi. (Transit Vize: Türkiye’ye herhangi bir sınır kapısından girerek belirlenen süre içinde Türkiye’den geçiş yapmak isteyen yabancılara verilen vize türüdür. Transit vize ile verilen süre sınır kapısından her girişte yeniden başlamaktadır.)

1947

“5018 sayılı İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun” ile Türkiye’de ilk kez sendikalara, özel bir kanun ile kurulma hakkı tanındı. Aynı gün  mecliste “İş Kazalariyle Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortaları hakkındaki 4772 sayılı kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bazı maddelerinin kaldırılmasına dair Kanun” kabul edildi.

1957

Evli Kadının Uyrukluğu Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilerek 20 Şubat 1957 tarihinde New York’ta imzalandı. Sözleşme, 1958 yılında yürürlüğe girdi. 2013 yılı itibariyle 74 devlet sözleşmeyi onaylandı.

1957

Hukukçu, akademisyen, düşünür ve siyasetçi Sadri Maksudi Arsal 20 Şubat 1957’de İstanbul’da yaşamını yitirdi. (Doğumu: 23 Temmuz 1878)

1968

Adalet Partisi (AP) hükümetinin İçişleri Bakanlığı, Türkiye İşçi Partisi (TİP) hakkında soruşturma başlatılması için Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvuru yaptı.

1976

Fransız hukukçu ve Nobel Barış Ödülü sahibi, René Cassin yaşamını yitirdi. (Doğumu: 5 Ekim 1887) Aix Üniversitesi‘nde hukuk eğitimi gördü. 1914’te Paris’te hukuk bilimi, ekonomi ve siyaset alanında doktora yaptı. Aix-en-Provence Üniversitesi’nde profesör olarak görev yaptı ve Paris Üniversitesi’nde çalıştı. 1944-1960’de Danıştay Başkanvekili, 1959-1976’de AİHM yargıçlığı ve 1959-1965’de AİHM Başkan yardımcılığı yaptı. 1968 yılında insan haklarını savunmadaki katkılarından dolayı Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. 1965 – 1968 AİHM Başkanlığı ve 1960 – 1971’de Anayasa Konseyi üyeliği görevinde bulundu.

1979

Suadiye yolcu vapurunu 21 Kasım 1978’de rotası dışına çıkarmaktan tutuklu yargılanan 16 öğrenci Sıkıyönetim Mahkemesi’nce tahliye edildi.

1980

Savcı Doğan Öz’ün öldürülmesinden sanık Hüseyin Kocabaş ve arkadaşlarını Balıkesir’de bir operasyonla yakalayan polis ekibini dağıtarak farklı illere sürgün etti.

1981

28 Aralık 1980’de Üsteğmen Şahin Akkaya’yı başından vurarak öldüren sol görüşlü militan Veysel Güney, ölüm cezasına çarptırıldı.

1982

Türkiye Devrimci Komünist Partisi (TDKP) üyesi oldukları iddiasıyla gözaltına alınan 7 kişiye Kırıkkale Emniyet Amirliği’nde işkence yaptıkları ileri sürülen 10 polis hakkında 10 ile 35 yıl arası hapis istemiyle Askeri Savcılıkça soruşturma açıldı.

1989

Toplumsal Kurtuluş Dergisi yazarlarından Yalçın Küçük, derginin toplatılan bir sayısındaki yazısından dolayı gözaltına alındı.

1990

5 aydır “TKP, TBKP ve Barış Derneği’ne üyelik” iddiasıyla tutuklu olan Ahmet Kardam, Şeref Yıldız ve Erdem Talu tahliye edildi

1993

Güney Afrika Devlet Başkanı Frederik Willem de Klerk, ilk kez siyahların da görev aldığı kabineyi açıkladı. Bir yıl sonra, 10 Mayıs 1994 tarihinde Güney Afrika’nın ilk siyahi devlet başkanı Nelson Mandela başkan olmuştu.

1997

Muzaffer İlhan Erdost, “Üç Sivas” adlı kitabında “bölücü propaganda” yaptığı gerekçesiyle 1 yıl hapse mahkum oldu.

2001

Filipinler Devlet Başkanı Gloria Macapagal Arroyo, barış görüşmelerinin yeniden başlamasını sağlamak için ülkenin güneyindeki ayrılıkçı Müslümanlarla tek yanlı ateşkes yaptı.

2001

Interpol tarafından kırmızı bültenle aranan Sümerbank eski genel müdürü Şükrü Karahasanoğlu İtalya’da yakalandı.

2003

Yüksek Seçim Kurulu, İşçi Partisi ve bazı vatandaşların Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Siirt ilinden milletvekili adayı olmasına karşı yaptığı itirazları oybirliğiyle reddetti.

2003

KKTC’li Ahmet Cavit An’ın, Yeşil Hat ve Güney Kıbrıs’a girerek Kıbrıslı Rumlarla görüşmesinin engellendiği gerekçesiyle Türkiye aleyhine AİHM’de açtığı dava sonuçlandı. AİHM, Türkiye’nin AİHS’nin örgütlenme hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Türkiye ilk defa böyle bir şikayet sonucu tazminat ödemeye mahkum edildi. 

2003

Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu Başkan Yardımcısı Hamza Albayrak’ın, İBB Teftiş Kurulu Başkanı iken, 14 müfettişe ”usulsüz ceza” vermekten mahkum olduğu ortaya çıktı.

2004

Belçika parlamentosu, ülkede beş yıl ikamet eden yabancılara belediye seçimlerinde oy kullanma hakkı veren yasayı kabul etti.

2006

17 yıl önce yazdığı yazıyla Yahudi soykırım inkar suçundan geçen kasımda tutuklanan Britanyalı tarihçi David Irving, Avusturya’da üç yıl hapis cezasına çarptırıldı.

2007

20 Şubat 2007 yılında BM Genel Kurulu tarafından Dünya Sosyal Adalet Günü olarak ilan edildi. Günün amacı dünyada adaletsizliğe maruz kalan insanlara dikkat çekmektir. Birleşmiş Milletler dünyadaki fakirlik ve işsizlik konularına kamuoyunun daha fazla ilgisini çekebilmek için 20 Şubat’ı, ‘Dünya Sosyal Adalet Günü’ ilan etmiştir. Her 20 Şubat günü, sosyal adaletsizliğe karşı dünya kamuoyunun ilgisini artırmak ve ülkelerin eğitim, sağlık gibi konularda daha fazla bütçe oluşturmalarını sağlamak amacıyla çeşitli temalarda etkinlikler düzenlenmektedir.

2009

ILO 187 No’lu İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi, 15 Haziran 2006 tarihinde Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından kabul edildi. Sözleşme, Türkiye tarafından 20 Şubat 2009 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girdi.

2015

Finlandiya’da 12 Aralık 2014’te meclisten geçen eşcinsel evlilik yasası, Cumhurbaşkanı tarafından onaylandı.

2017

Belçika Brugge Ağır Ceza Mahkemesi, gıyabında yargılanan Sabancı suikastı faillerinden Fehriye Erdal’a, Türkiye’de işlediği iddia edilen suçlardan dolayı 15 yıl hapis ile 10 yıl sivil ve siyasi haklardan mahrumiyet cezası verdi.

HSYK 2. Dairesi “FETÖ/PDY ile bağlantısı” olduğu iddiasıyla 227 hakim ve savcıyı daha meslekten ihraç etti. Meslekten ihraç edilen hakim ve savcı sayısı toplam 3 bin 886 oldu.

2019

Mısır’da başsavcı Hişam Berekat’a düzenlenen bombalı saldırıdan sorumlu tutularak idama mahkûm edilen 9 Müslüman Kardeşler Örgütü üyesi, Kahire İstinaf Cezaevi tarafından asılarak idam infaz edildi. Suçunu itiraf ettiği iddia edilenlerden bazıları, “Bana elektrikli işkence cihazı ver, sana, 20 kişiye Enver Sedat’ı öldürdüğünü itiraf ettireyim. Bize Mısır’a 20 yıl yetecek kadar elektrik verdiler.” dedi.

2025

• Anamuhalefet Partisi CHP, 7537 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun engellilerin araç alımında ÖTV istisnasını daralttığı gerekçesiyle ilgili maddelerin iptali için Anayasa Mahkemesi‘ne iptal davası açtı.

• Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca, CHP‘nin 4-5 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen 38’inci Olağan Kurultayı’na ilişkin, “kurultayda para karşılığı oy kullandırıldığı” iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında  “tespit edilecek kamera kayıtlarının inceleme ve çözümünün yapılması” yönünde karar alındı.