21 Kasım – Hukuk Takvimi – Hukuk Tarihinde Bugün
|
933 |
Hanefi fıkıh ve akaid alimi Ebu Cafer et-Tahavî, öldü. (Doğumu: 853) |
| 1694 |
Fransız Aydınlanması’nın en önemli filozoflarının başına gelen ve Aydınlanma hareketinin kurucularından François Voltaire( François Marie Arouet) dünyaya geldi. (21 Kasım 1694 – 30 Mayıs 1778)
|
| 1740 |
Danimarkalı feminist ve yazar Charlotte Baden doğdu. (Ölümü: 1824) |
| 1768 |
Alman Protestan teolog, felsefeci ve idealist düşünürü Friedrich Schleiermacher, doğdu. (Ölümü: 1834) |
| 1789 |
Kuzey Karolina, ABD’nin 12. eyaleti oldu. |
| 1870 | Amerikalı yazar, radikal anarşist ve aktivist Alexander Berkman, doğdu. (Ölümü:1936) |
| 1870 | Çek tarihçi, hukukçu, arşivci, yazar, çevirmen ve şair Karel Jaromír Erben, yaşamını yitirdi. (Doğumu:1811) |
| 1900 | Yahudilerin Filistin’e göçünü engellemek amacıyla Osmanlı yönetimi tarafından çeşitli önlemler alındı. Padişah Abdülhamit “Kırmızı Tezkere” usulünü getirdi, “İbrani Misafirler mukaddes Topraklara Duhuliye Şartları” adı altındaki nizamname nizamnameye Filistin bölgesindeki tüm yabancı temsilciliklere dağıtıldı. Nizamname, dünyanın herhangi bir ülkesinden kalkıp Filistin’i ziyaret etmek isteyen her Musevi’ye, her üzerinde mesleği, milliyeti ve yolculuk nedeninin yazılı olduğu bir tezkere ya da pasaport edinme zorunluluğu getirdi. Mukaddes Topraklara seyahat eden Yahudilere pasaportlarını ya da seyahat belgelerini gümrüklerde bırakarak, bunun yerine diğer belgelerden kolaylıkla ayırt edilebilmeleri için kırmızı renkte olan ve “kırmızı kâğıt” adı verilen seyahat tezkerelerini alarak seyahat etmelerine izin verildi. |
| 1922 | 21 Kasım 1922 Lozan Konferansı’nın ilk oturumu yapıldı. |
| 1941 | Tüm yüksek okulların son iki döneminde Türk İnkılap Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Rejimi dersinin okutulması zorunlu oldu. |
| 1947 | Devletlerarası İstişari Denizcilik Teşkilâtına tanınacak veya mevcudiyeti münasebetiyle verilecek olan hukuki yetki, imtiyaz ve muafiyetler konusunda Birleşmiş Milletler Asamblesi tarafından 21 Kasım 1947 tarihinde Genel Sözleşme kabul edildi. |
| 1955 | Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve Birleşik Krallık’ın katılımıyla Bağdat Paktının ilk konsey toplantısı başladı. (21-22 Kasım 1955) ABD gözlemci gönderdi ve paktı destekledi. |
| 1959 |
21 Kasım 1959 tarihli 1400 (XIV) sayılı Genel Kurul kararı kabul edildi. Karara göre Uluslararası Hukuk Komisyonu, sığınma hakkıyla ilgili uluslararası hukukun ilke ve kurallarının kodifikasyonu konusunda yetkilendirildi. |
| 1963 |
Alcatraz Kuşçusu lakabıyla tanınan ve aynı adlı filme ilham kaynağı olan ünlü Amerikalı mahkûm Robert Franklin Stroud yaşamını yitirdi. ((Doğumu: 28 Ocak 1890 – Ölümü: 21 Kasım 1963) Alkatraz hapishanesine naklinden önce Leavenworth’de kuş beslemekteydi. Ornitolog olan Stroud’un Alkatraz’da hayvan beslemesine izin verilmedi. |
| 1972 | Yedeksubaylığını yapmakta olan Uğur Mumcu duruşmaya resmî elbiseyle gelerek savunmasını yaptı. Mumcu, delillerin Ülkü Ocaklı militanlar ile MİT ajanlarınca türetildiğini ileri sürerek ”27 Mayıs Devrimi suç sayılmadan bu devrimi savunanlar komünistlikle suçlanamaz” dedi. |
| 1972 | Dünya Kültürel Ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü(UNESCO) Genel Konferansının 17 Ekim-21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan onyedinci oturumunda kabul edilmiştir. |
| 1978 |
Suadiye yolcu vapuru 21 Kasım 1978’de rotası dışına çıkarılarak kaçırıldı. 16 öğrenci Sıkıyönetim Mahkemesi’nce tutuklandı. |
| 1980 | Ege Ordu ve Sıkıyönetim Askeri Savcılığı, TKEP (Türkiye Komünist Emek Partisi) davasında yargılanan 10 kişiden Seyit Konuk, Necati Vardar ve Ethem Coşkun’un 2 MHP İl yöneticisini öldürmek suçundan idam cezasına çarptırılmasını istedi. |
| 1980 | Hayrettin Eren, Saraçhane’de gözaltına alındı. Zorla Kaybedildi ve kendisinden bu güne kadar bir haber alınamadı. Eren ile aynı operasyonda gözaltına alınan kişiler askeri mahkemede Eren’in de kendileriyle birlikte yargılanması gerektiğini söyledi, dilekçeler yazıldı, ancak bir hiçbir makamdan yanıt alınamadı. 1986’da yaptığı suç duyurusu sonuçsuz kaldı. Savcılığın takipsizilik kararı aileye 24 Aralık 2014 tarihli yazı ile gönderildi. Aile 2014’de AİHM’e başvurdu. Annesi Elmas Eren oğlunu aradıktan sonra 2019’da yaşamını yitirdi. |
| 1980 | Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) Genel Başkanı Gültekin Gazioğlu ve 63 eğitimci hakkında gıyabi tutuklama kararı alındı. |
| 1982 |
Cumhurbaşkanı Kenan Evren, 1982 Türkiye anayasa referandumunda %95 “EVET” oyu veren Fatsa’da halka teşekkür etti. |
| 1985 |
ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov Cenevre’de buluştu. Zirveden, stratejik nükleer silahların yüzde 50 azaltılması kararı çıktı. |
| 1988 | Türkiye Cumhuriyeti, Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nı 21 Kasım 1988 tarihinde çekinceler koyarak imzaladı. Şart, 1991 yılında onaylandı. |
| 1989 | 61 yaşındaki Saliha Şener, SHP’nin 26 Mart yerel seçim mitinginde Kürtçe konuşma yaptığı için 1 yıl hapse mahkum edildi. Ceza paraya çevrilerek ertelendi. |
| 1990 | Türk Ceza Kanunu’nun 13 ayrı maddesindeki idam cezasını ömür boyu hapis cezasına çeviren yasa tasarısı Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi. |
| 1990 | İzmir bağımsız milletvekili Kemal Anadol, eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in idamla yargılanması talebiyle suç duyurusunda bulundu. Anadol, Evren’in Milliyet Gazetesi’nde yayınlanan anılarında TBMM’yi ortadan kaldırmak amacıyla gizli örgüt kurduğunu ikrar ettiğini söyledi. |
| 1990 | Yeni Bir Avrupa İçin Paris Şartı (Paris Andlaşması-Charter of Paris for a New Europe)) Avrupa’da demokrasiyi, barışı ve birliği desteklemek ve geliştirmek amacıyla 21 Kasım 1990 tarihinde Paris’te imzalandı. 19 Kasım 1990–21 Kasım 1990 tarihleri arasında 34 üye ülkenin katılımıyla düzenlenen Paris Zirvesi sonucunda “Soğuk Savaş” resmi olarak sona erdirildi, Avrupa için barışa, temel hak ve özgürlüklere, karşılıklı anlayış ve işbirliğine dayalı demokratik bir geleceğin esaslı noktaları imzalanan Yeni Bir Avrupa için Paris Şartı ile tescil edildi. |
| 1994 | İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi RP, DYP ve ANAP’lı üyelerin ittifakıyla, Kuran kursu öğrencileriyle Diyanet mensuplarına İETT otobüslerinde %50 indirim hakkı tanıdı; 2 hafta önce SHP ve DSP’nin verdiği ”öğretmenlere ücretsiz ulaşım hakkı” önergesi ise reddedildi. |
| 1995 | Dayton Barış Anlaşması ile Bosna Savaşı sona erdi. |
| 1997 | Uluslararası Ticarî İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Verilen Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü tarafından 21 Kasım 1997 tarihinde kabul edilmiş, 17 Aralık 1997 tarihinde Paris’de imzalanmış, 1 Şubat 2000 tarihinde TBMM’de kabul edilen 4518 sayılı yasa ile Türkiye tarafından onaylanmıştır. |
| 1998 | İstanbul’da Mor Çatı Kadın Sığınakları Vakfı’nın çağrısıyla iki günlük 1. Kadın Sığınakları Kurultayı düzenlendi. Amaç, kadına yönelik şiddete karşı mücadelede kadınlar ve gruplar arası kalıcı bir iletişim ağı oluşturmak. |
| 2000 | Peru Devlet Başkanı Alberto Fujimori resmen istifa ederek Japonya’ya gitti. Fujimori yolsuzluk ve seçim hileleri ile suçlanıyordu. |
| 2001 | Avrupa Birliği, kartel oluşturup vitamin fiyatlarını yapay olarak arttıran sekiz eczacılık ve kimya şirketini 752 milyon dolar (1.1 katrilyon) cezaya çarptırdı. Bu, AB tarihinde ekonomik olarak bir suça verilen en yüksek ceza. |
| 2001 | Çocuk Haklarına dair Budapeşte Taahhüdü ve Eylem Planı kabul edildi. |
| 2001 | Eğitimci, felsefeci, yazar, çevirmen Adnan Cemgil (92) hayata veda etti. 1807’de doğdu. 1950 yılında, kurucularından olduğu “Türk Barışseverler Cemiyeti”nin genel sekreterliğini yaptı. Bu derneğin faaliyeti nedeniyle yargılandı, 15 ay hüküm giydi. Kore’ye asker gönderilmesine karşı çıktıkları için yargılandı. 1941-1944 yılları arasında “Yurt ve Dünya” dergisinin, 1947’de de “24 Saat” gazetesinin yazı işleri müdürlüklerini yaptı. 1944-1945 yıllarında İnönü Ansiklopedisi’nde redaktör olarak çalıştı. 1961 yılında eşiyle birlikte “Evren Yayınevi”ni kurup, ansiklopedi çıkardı. 1960’larda TİP üyesi oldu. Cumhuriyet gazetesi ve Yeni Ortam’da yazılar yazdı. 1942-1987 yılları arasında Türkçeye 50 kadar çeviri yapıt kazandırdı. |
| 2002 | İstanbul 1 No’lu DGM, Pencere Yayınları’ndan çıkan Necdet Buldan’ın faili meçhul cinayete kurban giden kardeşi Savaş Buldan için yazdığı “Savaş’a Mektuplar” adlı kitabına toplatma kararı verdi. İstanbul 2. Asliye Mahkemesi, Dragan Babic’in ‘Son Sürgün’ adlı kitabının ‘imhasına’ karar verdi. Ayrıntı Yayınları’nın “Yeraltı Edebiyatı” dizisinden çıkan kitap, müstehcen olduğu gerekçesiyle toplatılmıştı. Kitap, yakılacak ya da kağıt fabrikasına gönderilip hamur haline getirilecek. |
| 2001 | BM Hukuk Komisyonu 21 kasım 2001 tarihinde, kim tarafından işlenirse işlensin terörizmin metot ve yöntemlerini kınayan bir karar aldı. |
| 2002 |
Prag’daki NATO zirvesi’nde; Litvanya, Letonya, Estonya, Bulgaristan, Romanya, Slovakya ve Slovenya’ya, ittifaka katılmaları çağrısı yapıldı. |
| Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği 21.11.2003 tarihli, 25256 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. | |
| 2003 | BM Güvenlik Konseyi İstanbul’daki bombalı saldırılar üzerine karar aldı. 1516 sayılı karar, Türkiye’ye meşru müdafaa çerçevesinde gerekirse sınır ötesi askeri harekata girişme hakkı veriyor. |
| 2004- | Mardin/Kızıltepe’de Ahmet Kaymaz ve oğlu Uğur Kaymaz öldürüldü. Vücudundan 13 kurşun çıkarılan 12 yaşındaki Uğur ve babası Ahmet Kaymaz için açılan davada yargılanan 4 polis memuru 18 Nisan 2007’de “meşru müdafaa” gerekçesiyle beraat etti, Yargıtay kararı onadı. Kaymaz ailesi 2012’de AİHM’ne başvurdu. Mahkeme Şubat 2014’de Türkiye’yi Kaymaz ailesine toplam 135 bin Euro tazminat ödemeye mahkum etti. AİHM kararının ardından İHD Mardin Şubesi avukatlarının “yargılanmanın yenilenmesi” talebi ağır ceza mahkemesince gerekçesiz reddedildi. Kaymazlar’ın avukatı Tahir Elçi’ye Ocak 2008’de “Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçundan 3 yıl hapis istemiyle dava açıldı. |
| 2005 | Uluslararası Af Örgütü Britanya’da yaptığı anket sonuçlarını açıkladı; ankete katılanların yüzde 25’inin tecavüz olayında kadının tutum ve davranışının etkili olduğuna inandığı anlaşıldı. |
| 2005 | Birleşik Krallık’ta hemcinsler arasında medeni birliktelik yasallaştı. Elton John ve hayat arkadaşı David Furnish bu yasadan ilk yararlanan çift oldu. |
| 2008 | Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi’ne(TÜRKPA) dair 21 Kasım 2008 tarihli İstanbul Anlaşması imzalandı. (TÜRKPA) Dolmabahçe Sarayı’nda; Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye Cumhuriyeti parlamento başkanlarının imzalamış olduğu antlaşma ile kuruldu. |
| 2011 | AİHM Oda TV soruşturması kapsamında tutuklu olan gazeteciler Ahmet Şık ve Nedim Şener’in başvurusu kapsamında Ankara’dan savunma istedi. |
| 2012 |
12 Eylül Davası’nda savunması yatakta alınan Kenan Evren: “12 Eylül kurucu bir ihtilaldır, tarihi bir olaydır, yargılanamaz.”, “Taraf demesinler diye bir sağdan, bir soldan astık” |
| 2012 | Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kabul edildi. |
| 2013 | Ukrayna hükümeti, AB ile serbest ticaret anlaşmasının imzalanmasına yönelik hazırlıkları askıya aldı. |
| 2024 |
Antalya’da 49 suç kaydı ve toplamda 77 yıl 17 gün kesinleşmiş hapis cezası bulunan R.T.M. isimli şahsın (33) cezaevinden izinli çıktıktan sonra kreşte hırsızlık yaptığı ortaya çıktı. |
| 2024 |
|
| 2024 |
Dünya Felsefe Günü (Her yıl, kasım ayının üçüncü perşembe günü kutlanmaktadır) Dünya Felsefe Günü, UNESCO tarafından 31 Mart 2005 tarihinde Paris’te alınan karar ile, her Kasım ayının 3. Perşembe günü kutlanması ilan edilen uluslararası bir gündür. UNESCO, bu Günü her yıl Kasım ayında, dünya çapında kutlamak üzere gerekli desteği sağlamakta, küresel çapta felsefi bir etkinlik olarak geniş bir platform oluşturmaktadır. Felsefenin, toplumları dönüştürücü gücüne vurgu yapma ve ondan ilham alma günüdür. |
