Osman Zeki Özturanlı’nın Tiyatroları isimli eser Dr. Öznur Özdarıcı tarafından kaleme alınarak İlbilge Yayıncılık tarafından 2021 yılı haziran ayında yayınlanmıştır.
Osman Zeki Özturanlı, avukatlık ile edebiyatı bir arada yürüten sıra dışı hukukçular arasında yer almaktadır. Hukukçu, yazar ve şair Veysel Gültaş tarafından kaleme alınan ‘Kadı Burhaneddin’den Günümüze Hukukçu Şairler Antolojisi‘nde kendisine özel bir bölüm bulunmaktadır.
Kitabın Önsözü
Kaynaklarda hikâyeci özelliğinin yanı sıra yalnızca bir tiyatro eserinden bahsedilen Osman Zeki Özturanlı, hikâyeleri kadar tiyatro eserleri ile de adından söz ettirecek bir yazardır. Bu çalışma1926-1982 yılları arasında yaşamış ve elli altı yıllık ömrüne hikâye, tiyatro ve şiir türünde yazdığı eserleri sığdırmış bir yazar olan Özturanlı’nın tiyatrolarını konu almaktadır. Yazarın “Batak Göl”, “Evlatçıklar”, “Paşanın Çiftliği”, “İkramiye” adını taşıyan dört tiyatro eseri ile Türk Dili Dergisi’nde yayımlanmış olan “Çiçek Değil, Ekmek…” adlı kısa bir televizyon oyunu bulunmaktadır. Çalışmada ilk olarak Özturanlı’nın hayatı, eserleri ve edebî kişiliği üzerinde durulmuştur. Tiyatrolarının konularına değinildikten sonra eserler yapı unsurları, sahneleme tekniği, tema, dil ve anlatım özellikleri açısından incelemeye tabi tutulmuştur. Gerek kurgusu gerekse ele aldığı konular ve yazarın üstün gözlem yeteneğini gözler önüne seren metinler olması açısından Osman Zeki Özturanlı’nın tiyatroları, Türk tiyatro tarihimiz için bir devrin ruhunu sezdiren ve Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı içerisinde ayrı bir öneme sahip metinler olarak değerlendirilmelidir. Sonraki dönemlerde edebiyat tarihleri içerisinde yer alacak olan bu eserlerde çevresine, insana ve olaylara ince bir dikkatle yaklaşan, köy ve kasabalarda yaşayan insanların duygularına tercüman olan hassas bir aydının dikkati sezilmektedir. Kaynağını insan sevgisi ve şefkatinden alan bu metinler insanoğlu ve ona ait problemler var oldukça değerinden bir şey kaybetmeksizin okunmaya ve anlaşılmaya devam edecektir.
Osman Zeki Özturanlı
Osman Zeki Özturanlı, 1926’da Söke’de doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Söke’de tamamladı. Lise yıllarından itibaren ve 1943 yılından sonra çeşitli dergilerde şiirlerini yayınladı. İzmir Namık Kemal Lisesi’ni 1945’te bitirdi ve ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden 1951’de mezun oldu. hümanist Hukukçu Özturanlı, askerliğini, Ankara’da Askeri Yargıç olarak yaptı. Uzun yıllar Söke’de serbest avukatlık icra etti. Hikâyeleri Varlık, Yeditepe, Türk Dili, Beşparmak gibi dergilerde yayımlandı. Dört hikâye kitabı ve bir tiyatro eseri olan yazar, hikayelerini Mühür, Tabanca, Başakçılar ve Kör Karga adlı kitaplarda topladı. Kör Karga’da toplam sekiz öykü bulunmaktadır. Ayrıca, “Amerikan Parası”, “Kapanın Elinde”, “Harman Yerine Kısa Bağlanmışlar”, “Silindir Şapka” adlı hikâyeleri Türk Dili dergisinde yayımlandı. Haksızlık, hayal kırıklığı, cehalet, vefasızlık, kaçış gibi konuların ön plana çıktığı hikâyelerde yargı mensupları, nüfuzlu kişiler, devlet memurları ve emekçiler karşımıza çıkmaktadır. 1969 yılında yayınlanan Batak Göl en büyük eseridir. Eser, İstanbul’da Kent Oyuncuları Tiyatrosunda sahnelendi. Özturanlı, 13 Eylül, 1982 tarihinde İzmir’de geçirdiği bir trafik kazasında yaşama veda etti. Türkiye Edebiyatçılar Birliği üyesi idi. Yayınlanmamış birçok eseri olduğu bilinmektedir. İzmir Barosu eski başkanlarından M. İskender Özturanlı‘ının kardeşi ve Yazar Önder İskender Özturanlı ile Avukat Necla Hamzaçebi’nin babasıdır. Yazar Veysel Gültaş tarafından kaleme alınan ‘Kadı Burhaneddin’den Günümüze Hukukçu Şairler Antolojisi‘nde kendisine özel bir bölüm bulunmaktadır.
Yazar Hakkında
Dr. Öznur Özdarıcı, Kırşehir’de doğdu. İlköğrenimi Kırşehir’de Süleyman Türkmani İlkokulu’nda, ortaokul ve lise tahsilini Kırşehir Hacı Fatma Erdemir Anadolu Lisesi’nde tamamladı. 1997 yılında Kırıkkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girdi. 2001 yılında bu bölümden birincilikle mezun oldu. Aynı yıl Kırıkkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı’nda Araştırma Görevlisi olarak göreve; Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalında da Yüksek Lisans eğitimine başladı. “Emin Bülent Serdaroğlu’nun Hayatı, Sanatı ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme” adlı Yüksek Lisans tezini 2003 yılında tamamladı. Aynı yıl söz konusu bölümde doktora eğitimine başladı. Doktora tezini “Türk Romanında Kadın (1872-1900)” konulu çalışma üzerine yaptı. 2013 yılında YÖK ve Yunus Emre Enstitüsü’nün işbirliği ile Bosna-Hersek Mostar Cemal Biyediç Üniversitesi Türkoloji Bölümüne misafir öğretim üyesi olarak görevlendirildi. Kırıkkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yaptı.