21 Ekim – Hukuk Takvimi 

Almanya’da Otto von Bismarck antikomünist özellikteki Anti-Sosyalist Yasa’yı yürürlüğe soktu. Sosyalistlere Karşı Yasa ya da Sosyal Demokrat Çabaların Kurumsal Tehlikelerine Karşı Yasa, (Gesetz gegen die gemeingefährlichen Bestrebungen der Sozialdemokratie) yasaya göre, Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin bütün örgütleri ve işçilere ait yayın organları yasaklanmış, sosyalist yayınlar toplattırılmış ve dönemin sosyal demokratları cezalandırılmıştır. Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SDP), 1874 seçimlerinde % 6,5, 1877’de % 7,1 ve 1878’de % 7,6 oy oranına ulaştı. Bu durumu kendine tehdit olarak gören Bismarck Sosyalistlere Karşı Yasa’yı faaliyete geçirdi. Mayıs 1880, Mayıs 1884, Nisan 1886 ve Şubat 1888 tarihlerinde olmak üzere toplam 4 kere yayınlanan bu yasa, tüm sosyalist örgütlenmeleri partileri kapatmış, toplanma ve dernek kurma hakkını askıya almış, bununla birlikte dönem sözcüleri işçilerin sistemle bütünleşme çabasına girmesini önermiştir. Genel Alman İşçileri Birliği’nin kurucularından ve ilk sekreteri olan Vahlteich Karl Julius yasanın yürürlüğe girmesi üzerine Amerika Birleşik Devletleri’ne göçmüştür. Yasanın yürürlükte kaldığı 1878-1890 yılları arasında SPD, yarı illegal örgütlenme gerçekleştirdi. 1890’daki seçimlerde oyların % 19.7’sini alarak en büyük parti durumuna geldi. Yasa, 1 Ekim 1890’de yoğun baskılar sonucu kaldırıldı.

Siyasetçi, Mustafa Durak Sakarya, hayatını kaybetti. (Doğumu: 1876) İstanbul’da açılan ilk Polis okulundan mezun oldu. Burada aldığı hukuk tahsilinin ardından Erzurum, Bitlis, Ankara, Adana illerinde polis müdürlüğü, Emniyet-i umum müdürlüğü gibi görevlerde bulundu. TBMM I. dönem Erzurum milletvekilliği 1933-1935 yılları arasında Erzurum Belediye başkanlığı yaptı. V. VI.dönem Gümüşhane milletvekilliği yaptı. 

Sacit Kayasu, doğdu. 1970 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘ni kazanarak yüksek öğrenimine başladı. 1977 yılında avukatlığa başladı, 1988 yılının Ağustos ayına kadar Denizli’de avukatlık yaptı. Sacit Kayasu, avukatlık yaptığı yıllarda mahalli gazetelerde hukuki konularda makaleler yazdı.  4 Ağustos 1988 tarihinde fiilen savcılığa başladı. İlk görev yeri Çamlıhemşin oldu ve daha sonra sırasıyla Oğuzeli, Iğdır, Adıyaman, Ödemiş ve Adana’da görev yaptı.

Avrupa Konseyi ile göçmenlerin iskânı konusunda antlaşma imzalandı.

İzmir’de Cezaevinde ki Mahir Çayan ve arkadaşlarını kurtarmak için örgüt kurmak iddiasıyla 11 kişi gözaltına alındı.

İbrahim Recep Ayışık hakkında Af Kanunu, 14 Ekim 1971 tarihinde kabul edildi. Resmi Gazetenin 21 Ekim 1971 tarihli sayısına yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Profesör Mümtaz Soysal, Askeri Savcı Baki Tuğ’un talebi doğrultusunda, Anayasaya Giriş adlı ders kitabında komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce tutuklandı. 

Avrupa Patent Enstitüsü (EPI) kuruldu. EPI, hükümet dışı bir kuruluştur.  Avrupa patent vekillerinin mesleki birliğidir. ve uluslararası bir hükümet dışı kamu hukuku kuruluşudur.  2023 yılı itibarıyla enstitünün 39 üye devletten yaklaşık 13.800 üyesi bulunmaktadır 

THKP-C Dev-Savaş örgütüne üye olduğu iddiasıyla aranıp 5 Ekim’de teslim olan  Mehmet Ceren işkencede hayatını kaybetti. 1981’deki soruşturma ile 12 Eylül Anayasa referandumu sonrası 3 Mayıs 2011’de ailenin yaptığı 2. başvuru da takipsizlikle sonuçlandı.

12 Eylül darbecileri tarafından kapatılan CHP’nin genel başkanı Bülent Ecevit, MGK’nin 52 no’lu bildirisine aykırı hareket ettiği gerekçesiyle Askeri Savcılığa ifade verdi. Ecevit, partilerin feshine ilişkin haberden dolayı cevap hakkı doğduğu gerekçesiyle TRT için hazırladığı ve dış basına da verdiği bir açıklama nedeniyle suçlandı.

Hukukçu ve gazeteci Ali Sirmen’in, Barış Derneği davasında yargılanmasına devam edildi: “İddiaların tümünün asılsız olduğunu söylemekle yetiniyorum.”

Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı, 27 Haziran 1981 tarihinde Afrika Birliği tarafından kabul edildi, 21 Ekim 1986 tarihinde yürürlüğe girdi. Afrika devletlerinin çoğunluğu tarafından imzalandı. Afrika Birliği Örgütü bünyesinde, Afrika İnsan ve Halklar Hakları Komisyonu kuruldu, sözleşme çerçevesinde komisyonunun görev, yetki ve çalışma sistemi kuruldu.

Nikaragua’da Sandinist yönetim karşıtı kontralara silah taşırken düşürülen uçağın ABD’li pilotu Halk Mahkemesi’nde yargılanmaya başlandı.

Askeri Mahkeme’de görülen DİSK Davası’nda avukatlar Halit Çelenk ve Fikret İlkiz ortak savunmayı okudu.

Ankara’da TBKP duruşması için gelip gözaltına alınan 21 kişiye 7 gün süreyle elektrik işkencesi yapıldığı açıklandı.

PTT’nin ‘T’ harfinin satışı Anayasa Mahkemesi’nce durduruldu. ‘T’ harfinin özelleştirilmesi aşamasında çıkarılan kanun hükmündeki kararnamenin iptal edilmesi istemiyle Mümtaz Soysal ve 92 arkadaşının Anayasa Mahkemesi’nde açtığı iptal davası sonuçlandı. Mahkeme ilk önce Yürütmenin durdurulması yetkisinin olup olmadığını onayladı. 3’e karşı 8 oyla kabul edilen bu karar aynı zamanda bir içtihat kararı niteliği kazanmış oldu. İkinci oylama ‘T’ harfi  konusunda yürütmenin durdurulmasının oylaması oldu ve 5’e karşı 6 oyla kabul edildi. Üçüncü olarak kararnamenin iptali tartışıldı ve bire karşı 10 oyla iptaline karar verildi.

37 kişinin hayatını kaybettiği 124 sanıklı Sivas Katliamı Davası Ankara DGM’de başladı. Sanık avukatları arasında bulunan Refah Partisi Milletvekili ve Meclis Grup Başkanvekili Şevket Kazan, müdahil avukatların itirazı üzerine sonraki duruşmalara katılamadı.

Cumartesi Anneleri 23.kez toplanarak 12 Eylül 1994’de Ankara’da zorla kaybedilen Kenan Bilgin’i andı ve hesabını sordu. 

1991’de yaptığı bir konuşmadan ötürü İstanbul DGM tarafından hükmedilen cezası kesinleşen Avukat Eşber Yağmurdereli tutuklanarak cezaevine gönderildi.

Avrasya feribotunu kaçırmaktan mahkum Ramazan Zubaroyev ile Roki Gitsba firar etti. Aynı davadan mahkum Muhammed Emin Tokcan, Viskhan Abdurrahmanov ile Tuncer Özkan daha önce firar etmişti.

TBMM, NATO’nun genişlemesini onayladı. Böylece 16 ittifak üyesi ülkenin de onayı tamamlandı ve genişleme kesinlik kazandı.

17 Nisan 1992’de Çiftehavuzlar’da bir eve yapılan ve 11 kişinin öldürüldüğü Devrimci Sol baskınında 3 kişiyi kasten infaz ettikleri iddiasıyla yargılanan 22 güvenlik görevlisi ikinci kez beraat etti. Kararı protesto eden TAYAD üyeleri duruşma salonundan çıkarıldı.

Türkiye’de, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine ilişkin anayasa değişiklikleri 21 Ekim 2007 tarihinde halkoyuna sunuldu. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine ilişkin karar bu halk oylaması sonucunda kabul edildi. Aynı oylamada milletvekili genel seçimlerinin beş yılda yapılması kuralı değiştirildi, seçimlerin dört yılda bir yapılmasına karar verildi. Anayasa değişikliğine uygun yasal değişiklik Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu ile ve 6271 kanun numarasıyla 19.01.2012 tarihinde kabul edilerek Resmi Gazetenin 26.01.2012 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. 2017 yılında yapılan Anayasa değişikliğinde ise birileri aşamaya geçildi ve parlamenter sistem kaldırılarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi getirildi.

Deniz Feneri e.V davasında tutuklu bulunan ve aralarında eski RTÜK Başkanı Zahid Akman ve Kanal 7 Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Karaman’ın da bulunduğu altı kişi tahliye edildi. 30 Ekim’de kalan iki tutuklu sanık Muzeffer Şafak ile Harun Kapuyoldaş’ın salınmasıyla davada tutuklu sanık kalmadı.

Avustralyalı avukat, Başbakan ve politikacı, Edward Gough Whitlam, hayatını kaybetti.  (Doğumu: 11 Temmuz 1916 ) Sidney Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. 1952 yılında Temsilciler Meclisi’nde Avustralya İşçi Partisi üyesi olarak Parlamento’ya girdi. 1960 yılında İşçi Partisi’nin genel başkan yardımcısı seçildi. 1967 yılında parti liderliği görevine geldi. Başbakan olduğu dönemde zorunlu askerliğin ve idam cezasının ortadan kaldırılması, evrensel sağlık hizmetleri, üniversitelerde ücretsiz eğitim ve adli yardım programları dahil olmak üzere çok sayıda yeni program ve politika değişiklikleri uyguladı. 1983 yılında UNESCO büyükelçisi olarak görev yaptı ve kamusal yaşamda da doksanlı yaşlara kadar aktif rol aldı.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 6/7 Ekim 2014’deki Kobane protestoları ile ilgili olarak HDP MYK üyeleri hakkında soruşturma başlattı. Soruşturma, 5 Ekim 2014’de ”MYK toplantısı sonrasındaki açıklamanın ardından olayların başladığı” iddialarına istinaden başlatıldı. 

Günümüz Penceresinden Ahmet Ağaoğlu ‘İslamiyette Kadın’ Eseri Üzerine Notlar isimli makale Karabük Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Devletler Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Ali Asker, İşletme Fakültesi, Bankacılık ve Finans Bölümü öğretim üyesi Dr. Canan Yıldıran ve Arş. Gör. Duygu Özkan tarafından kaleme alındı. Makale ilk olarak 9-21 Ekim 2017 tarihlerinde Bakü’de düzenlenen II. Uluslararası Sosyal Bilimler Araştırmaları Kongresinde bilimsel tebliğ olarak sunuldu.  Kongrede sunulan tebliğlerin basıldığı Bildiri Kitabında bölüm olarak yayınlanan Makale, Ahmet Ağaoğlu‘nun kadın sorununa bakış açısını yansıtmakla birlikte günümüzde yaşanan kadın sorunlarına da bilimsel bir perspektif sunmaktadır.