1750
|
1788’de Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nı kabul eden konvansiyonun üyesi olarak görev yapan milletvekili ve devlet adamı Bailey Bartlett (29 Ocak 1750 – 9 Eylül 1830) doğdu.
|
1843
|
Amerikalı hukukçu ve siyasetçi William McKinley doğdu. (Ölümü: 14 Eylül 1901) Albany Hukuk Fakültesi‘nde eğitim gördü. Canton’da küçük bir ofis kurdu ve avukatlık yaptı. Mount Union College’da yönetim kurulu üyesi olarak çalıştı. 1876’da tutuklanan bir grup grevci kömür madencisini savundu. Madencilerden biri dışında herkesi beraat ettirdi. 1876’da Kongre’ye seçildi. Üreticiler ve fabrika işçilerini rekabetten korumak için Dingley Sandart Yasa’nı destekledi. 1891-1896 yılları arasında Ohio eyaletinin valisi seçildi. 3 Kasım 1896 yılında yapılan Başkanlık seçiminde ABD Başkanlığını kazandı. Başkanlığı döneminde, Amerika kıtasındaki koloniler konusundaki bir anlaşmazlık sonucu 1898 yılında İspanya’ya savaş ilan etti. Savaş sonucu Küba’ya bağımsızlık verildi. 14 Eylül 1901’de yaşamını yitirdi
|
1860
|
Rus oyun ve kısa öykü yazarı Anton Pavloviç Çehov (Ölümü: 15 Temmuz 1904) Ailesini desteklemek ve harç ücretlerini ödemek için “Antoşa Çehonte” ve “Dalaksız Adam” gibi takma isimler altında çağdaş Rus hayatına dair günlük kısa, komik skeçler ve vinyetler yazdı. İlk başta sadece maddi kazanç için yazılar yazdı ancak sanatsal hırsları arttıkça modern kısa öykünün evrimini etkileyen biçimsel yenilikler yaptı. Olağanüstü çıkışıyla yavaş yavaş Rus sokak yaşamının hicivli bir tarihçisi olarak ün kazandı ve 1882’de o zamanın önde gelen yayıncılarından Nikolai Leykin’in sahibi olduğu Oskolki için yazdı. 1896’daki Martı gösteriminden sonra tiyatroyu bıraktı. Oyun yazarı olarak kariyerinde dört klasik eser üretti. Henrik Ibsen ve August Strindberg ile birlikte çoğu zaman tiyatroda erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olarak anıldı.
|
1861
|
Kansas, 34. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri’ne katıldı.
|
1888
|
Çinli hukukçu ve Çin Cumhuriyeti’nin ilk diplomatı Wellington Koo doğdu. (Ölümü: 14 Kasım 1985) Saint John’s Üniversitesi ve Columbia Üniversitesi‘nde Liberal Sanatlar ve Edebiyat okudu. Siyaset Bilimi alanında yüksek lisans yaptı. 1912’de uluslararası hukuk ve diplomasi alanında doktora derecesi aldı. Paris Barış Konferansı’nda Çin Heyeti’nin üyeleri arasında yer aldı. Bu heyet Versay Antlaşması‘nı imzalamayan tek heyet oldu. 1936-1940 yılları arasında Çin’in Fransa Büyükelçisi olarak görev yaptı. 1945’te Birleşmiş Milletler‘in kurucu delegelerinden biri oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nde Çin büyükelçisi görevini üstlendi. Uluslararası Adalet Divanında hakimlik görevinde bulundu.
|
1914
|
Kanunu Esasi‘de değişiklikler yapıldı. 29 Ocak 1330 (1914)
|
1923
|
Mustafa Kemal Paşa, hukukçu Latife Hanım‘la İzmir’de evlendi. Mareşal Fevzi Çakmak ve Kâzım Karabekir Mustafa Kemal’in, Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife’nin nikah tanığı oldu.
|
1928
|
Bursa Amerikan Kız Koleji, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Okulda Hıristiyanlık propagandası yapıldığı iddia edildi.
|
1931
|
Menemen Olayı davasında 37 kişi idama mahkûm edildi ve karar TBMM’nin onayına sunuldu. Olay İzmir’in Menemen ilçesinde, askerliğini yedek subay olarak yapmakta olan Öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay’ın ve yardımına koşan bekçiler Hasan ve Şevki’nin şeriat isteyen bir grup tarafından öldürülmesidir. Şeriat ile laiklik arasındaki mücadeleyi vurgulaması açısından Cumhuriyet tarihinin önemli olaylarından biri kabul edilmektedir.
|
1937
|
Sovyetler Birliği’nde Stalin muhalifi 13 kişi ölüm cezasına çarptırıldı.
|
1946
|
Çalışma Bakanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun TBMM’de kabul edildi.
|
1957
|
|
1963
|
Cumhuriyet Gazetesi’nin “Sosyalizm mi, Liberalizm mi?” konulu makale yarışmasına Şadi Alkılıç’ın gönderdiği makaleyi gazetede yayınlayan ve bu nedenle yargılanan Yazı İşleri Müdürü Kayhan Sağlamer tahliye edildi; Şadi Alkılıç’ın tahliye talebi reddedildi.
|
1967
|
Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil, Kızılırmak adlı şiir kitabında komünizm propagandası yapmakla suçlanarak tutuklandı.
|
1970
|
Emekli Sandığı Kanunu ile Sigorta Kanunu’na bağlı işyerlerinde çalışmış olanların bu işlerde geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesine ilişkin kanun tasarısı da kabul edildi.
|
1971
|
Türk Hukuk Kurumu, aralarında Konya Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz’ün de bulunduğu üç savcı ile Ord. Profesör Hıfzı Veldet Velidedeoğlu ve Profesör Bahri Savcı’yı “Yılın Hukukçuları” olarak seçti.
|
1971
|
Anayasa Hukuku Profesörü Turhan Feyzioğlu liderliğindeki Güven Partisi adını Millî Güven Partisi olarak değiştirdi.
|
1974
|
Sabotajlar Davası olarak anılan, 1970’de Atatürk Kültür Merkezi’nin yakılması, 1972’de Marmara yolcu gemisi ve Eminönü arabalı vapurunun batması olaylarıyla ilgili sıkıyönetim mahkemesinde sanıklarının büyük çoğunluğu hakkında idam istemiyle açılan davada yargılanan 22 kişi beraat etti.
|
1978
|
-
Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) 29 Ocak 1978’de kuruldu. 12 Eylül Darbesinden sonra 16 Ekim 1981’de diğer partilerle birlikte kapatıldı.
-
İsveç, ozon tabakasına zarar vermesi nedeniyle aerosol spreylerin kullanımını yasakladı ve bu tür bir yasak getiren ilk ülke oldu.
|
1979
|
Çin Başkan Yardımcısı Deng Şiao-ping, ABD Başkanı Jimmy Carter ile Çin ve ABD arasındaki düşmanlığa son veren tarihi anlaşmayı imzaladı.
|
1981
|
MHP Şişli İlçe Teşkilatı’nda planlayıp uyguladıkları cinayet dahil çeşitli eylemlerden dolayı Ferhat Tüysüz ve MHP Şişli Gençlik Kolları Başkanı Yunus Meral 36’şar yıl, diğer 8 sanık ise 1 yıl ile 36 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.
|
1982
|
Avukat ve yazar Eşber Yağmurdereli, Sinop kalesi ceza evine sürgüne gönderildi ve uzun süre hücreye kapatıldı.
|
1983
|
Direniş Hareketi militanları olarak yargılanan Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur İzmit’te idam edildi. 1981 yılında mensubu oldukları komünist örgüte para bulmak için giriştikleri kuyumcu soygununda kuyumcunun oğlu Hasan Kahveci’yi ve polis memuru Mustafa Kılıç’ı öldüren, emniyet kuvvetlerine ve halka ateş açan, polis otosunu tarayan sol görüşlü militanlar 12 Eylül Darbesi’nin 32, 33, 34 ve 35. idamları olarak infaza gitti.
|
1986
|
Polis 1953 tarihli bir yasağa dayanarak Nazım Hikmet’in “İvan İvanoviç Var mıydı, Yok muydu” adlı kitabına tedbir koydurup satışını yasaklattı.
|
1986
|
Cumhuriyet’teki “Kurtarıcı” başlıklı yazıda “Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve devlet büyüklerine hakaret edildiği” iddiasıyla İlhan Selçuk ve Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin’in ifadeleri alındı.
|
1988
|
-
Dolar 1.385 liraya fırladı. Polis Tahtakale’yi bastı ve döviz alışverişini engelledi.
-
Tek tip öğrenci derneği yasa tasarısına karşı izinsiz yürüyüş suçundan 66 öğrencinin DGM’de yargılanmasına devam edildi.
|
1991
|
Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya yaşamını yitirdi. (1916, İstanbul – 29 Ocak 1991, İstanbul),
|
1995
|
Tansu Çiller’in başkanlığındaki DYP-SHP hükümetince Kuran Kursları Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklerle kursların açılması kolaylaştırıldı, ders saatleri arttırıldı, kurs binalarının açılması ve seçmeli dersler konusunda müftülüklere geniş yetki verildi.
|
1995
|
8 aydır cezaevinde bulunan Petrol-İş eski Genel Başkanı Münir Ceylan tahliye edildi.
|
1995
|
ÖZDEP, hakkında 29 Ocak 1993 tarihinde kapatma davası açıldı. 19 Ekim 1992’de kurulan Parti, kapatma kararının sonuçlarından etkilenmemek için 30 Nisan 1993’te kendini feshetti. Anayasa Mahkemesi, 14 Temmuz 1993’te kapatma kararı verdi. ÖZDEP, 21 Mart 1994’te Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’na başvurdu. Anayasa Mahkemesinin kapattığı partilerden biri olan ÖZDEP hakkında AİHM 8 Aralık 1999 günü, Türkiye aleyhine karar verdi ve Türkiye’nin Sözleşmenin 11. maddesini ihlal ettiğini saptadı.
|
1999
|
Gazi Katliamı’nda öldürülenlerden ikisinin vücutlarından çıkan mermi çekirdeklerinin İstanbul’da emanet altındayken kaybolduğu öğrenildi.
|
1999
|
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, HADEP hakkında “PKK’nın yan kolu gibi çalıştığı” iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’nde dava açtı.
|
2002
|
|
2010
|
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair, Irak savaşına gidilen dönemde İngiltere’nin 2003’teki işgal öncesi ve sonrasındaki politikalarıyla ilgili olarak ilk kez ifade verdi.
|
2010
|
-
Ergenekon Davasında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emin Gürses, Doç. Dr. Ümit Sayın ile Muhammet Yüce’yi tahliye etti.
-
İBB’nin metrobüs zammına karşı Halkevleri’nin açtığı davada verilen “yürütmeyi durdurma” kararına karşı bir üst mahkemeye yapılan itiraz reddedildi. Halkevleri’nden bir grup İBB önüne gidip Selda Bağcan’ın “Yuh yuh” şarkısını dinleterek kararı kutladı.
|
2016
|
16 Haziran Örgütünün kurucusu olduğu gerekçesiyle müebbet hapse mahkum edilen Sarp Kuray yeniden yargılandığı davada hakim karşısına çıktı. Yargıtay kararıyla ömür boyu hapsi kesinleşen ve 4 yıldır cezaevinde olup AİHM’in hak ihlali’ kararı gereği yeniden yargılanan Sarp Kuray’ın Çağlayan’daki duruşmasında tahliye kararı çıkmadı.
|
2016
|
Hükümlülerin Nakline Dair Sözleşmeye Ek Protokol’ün onaylanmasına dair kanun 29 Ocak 2016 tarihinde kabul edilmiş, 18 Şuat 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
|
2016
|
Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesinin “hak ihlali” yönünde verdiği kararın ardından yeniden görülen İstanbul’daki “askeri casusluk” davasında tüm sanıkların beraatine karar verdi.
|
2025
|
Türkiye Futbol Federasyonu’nun, eski başkan Mehmet Büyükekşi hakkında “Haziran 2023 ile 31 Mayıs 2024 dönemini kapsayan hesap ve faaliyetleri ibra oylamasına sunulan mali rapor için alınan yönetim kurulu karar defterinde dönemin TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin imzasının olmadığı” gerekçesiyle suç duyurusunda bulunacağı açıklandı.
|
2025
|
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel, Yargıtay Birinci Başkanı Ömer Kerkez’e ‘hayırlı olsun’ ziyaretinde bulundu. Kerkez, 14 Mayıs’ta Yargıtay Birinci Başkanı olmuştu.
|
2025
|
Cumhuriyet Gazetesi yazarı Barış Pehlivan, Halk TV Genel Yayın Yönetmeni Suat Toktaş ile Program Koordinatörü Kürşad Oğuz, tutuklanmaları talebiyle sulh ceza hakimliğine sevk edildi. Serhan Asker ve Seda Selek ise haklarındaki soruşturma kapsamında verdikleri ifadenin ardından adli kontrol şartı ile serbest bırakıldı.
|
2025
|
Ankara’da anneannesi Leyla Çetiner’i (80) tabancayla öldüren ve annesi Berrin Şener’i ise öldürmeye teşebbüs eden eski bakanlardan Abdüllatif Şener’in oğlu Bedirhan Şener (42) hakkında Ankara 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde bugün görülen davanın 3’üncü duruşmasında, savcı esas hakkındaki mütalaasını açıklayarak, ağırlaştırılmış müebbet hapis ile 14 yıldan 23 yıla kadar hapis talep etti. Mahkeme Başkanı, Adli Tıp Kurumu 4’üncü İhtisas Dairesi’nden sanık Şener’in cezai ehliyetinin tam olduğuna dair raporun dosyaya geldiğini bildirdi.
|
2025
|
Gazete Duvar’a bir söyleşi veren İstanbul Barosu Bakanı İbrahim Kaboğlu “Gezi’nin özeti hukuki olarak anayasal düzeni sahiplenmekti. Anayasal düzeni yok etmeden çok sahiplenme var. Gezi, özü itibariyle barışçıl bir harekettir.” dedi.
|
|
|
|
|
