11 Şubat – Hukuk Takvimi

1650

Modern felsefenin kurucularından Fransz matematikçi ve bilim insanı René Descartes (31 Mart 1596–11 Şubat 1650) yaşamını yitirdi. Daha önce birbirinden ayrı olan geometri ve cebir alanlarını birleştirerek analitik geometriyi icat etti. Daha sonra Spinoza ve Leibniz tarafından savunulan 17. yüzyıl kıtasal rasyonalizminin temellerini attı.

1775

Rus İmparatorluğu’nun Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Yunan hukukçu ve devlet adamı, Komis Yannis Antonios Kapodistrias doğdu. (Ölümü: 9 Ekim 1831) İtalya’da Padova Üniversitesi‘nde tıp, hukuk ve felsefe dallarında öğrenim gördü. 1813 yılında Rusya’nın temsilcisi olarak İsviçre’nin 19 kantondan oluşan tarafsız bir Avrupa ülkesi halinde kurulmasında rol oynadı. 1815 yılında Napolyon Savaşları sonrasında Avrupa ülkeleri arasında yapılan Viyana Kongresinde Rusya’yı temsil etti. Bu başarıları sonucu I. Aleksandr tarafından Rusya’nın dışişleri bakanlığına getirildi. Avrupa’nın en seçkin politikacı ve diplomatları arasında yer aldı. Modern Yunan devletinin kurucusu ve Yunan bağımsızlığının önderi olarak kabul edilmektedir.

1809

Robert Fulton, buharlı geminin patentini aldı.

1829

Rus hukukçu, oyun yazarı, besteci, şair ve diplomat Aleksandr Sergeyeviç Griboyedov yaşamını yitirdi. (Doğumu: 15 Ocak 1795) Moskova Devlet Üniversitesi‘nde bilim ve hukuk üzerine eğitim gördü. St Petersburg’a geçerek orada imparatorluk Hariciye Bakanlığı’nda memur olarak çalışmaya başladı. Bu arada edebiyata merak sardı. 1816’da ilk şiir şeklinde “Genç Çiftler” adlı komedisi sahnelendi. Masonlar ve diğer edebiyat sosyetesi çevrelerine katıldı ve bu çevrelerde gayet “atılgan” genç bir edebiyatçı olarak isim yaptı. 1818’de Rusya’nın İran’a gönderdiği diplomatik heyete delege olarak katıldı. 1822’de şiirsel bir komedi olan en popüler oyun eseri olan ve Rusya bürokrasisini hiciv eden “Góre öt Oumá (Akıldan Bela)” adlı eserini yazdı. Bu eser sansür yüzünden sahnelemedi ama gizli basılmış bir yazı şeklinde çok yaygınca okundu. İran’a Tahran elçisi olarak görevlendirildi. Bu görevde iken Rusya’nın Türkmençay Antlaşması ile İran’a ait Kafkasya topraklarını eline geçirmesini protesto eden büyük bir gösteri yapan halk kitlesinin Rusya elçilik binasını ellerine geçirilmeleri sırasında bu ayaklanmacılar tarafından öldürüldü.

1867

Tanzimat döneminde Osmanlı Devleti’nde, günümüzdeki Yargıtay ve Danıştay’ın görevlerini yapan Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye (Meclis-i Vâlâ) reislerinden Mehmed Emin Âlî Paşa beşinci ve son kez sadrazam oldu.

1940

Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında ekonomik iş birliği antlaşması imzalandı.

1941

Ecnebi Musevilerin Türkiye’den transit geçmeleri hakkında kararname yayımlandı. Tabiyetlerinde bulundukları devletler tarafından kısıtlama getirilmiş ecnebi Museviler, ancak konsolosluklardan transit vizesi alarak Türkiye topraklarından geçebilecekler.

1944

ABD’li avukat ve parlamenter Michael Garver Oxley (11 Şubat 1944; Findlay, Ohio-1 Ocak 2016),11 Şubat 1944’te Ohio, Hancock County, Findlay’de doğdu. 1962’de Findlay Lisesindenmezun oldu; 1966’da Miami Üniversitesinden lisans derecesi aldı. 1969’da Ohio Eyalet Üniversitesi Hukuk Fakültesinden hukuk alanında lisans derecesi elde etti. 1969-1972’de Federal Soruşturma Bürosu’nda çalıştı. 1972’de baroya kabul edildi ve özel bir avukatlık bürosu kurdu. 1972-1981 yılları arasında Ohio eyaletinde Cumhuriyetçi Parti kongrelerine delege olarak katıldı. 1976 ve 1984’te Cumhuriyetçi Parti Ulusal Kongrelerine delege olarak katıldı. 25 Haziran 1981-3 Ocak 2007 yılarında ABD kongresinde görev aldı. Mali Hizmetler Komitesi başkanı olarak çalıştı. 2006’da siyaseti bıraktı .1 Ocak 2016’da McLean, Virginia’da öldü. Maple Grove Mezarlığı, Findlay, Ohio’ya gömüldü.

1945

Birleşik Krallık Başbakanı Sir Winston Churchill, ABD Cumhurbaşkanı Franklin Roosevelt ve Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Josef Stalin’in bir araya geldiği, 4 Şubat’ta başlayan Yalta Konferansı sona erdi. II. Dünya Savaşı sonrasında dünya düzeninin esasları belirlendi.

1946

ILO 42 No’lu İşçinin Tazmini (Meslek Hastalıkları) Sözleşmesi (Revize), 4 Haziran 1934 tarihinde Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi 11 Şubat 1946 tarihinde 4864 sayılı yasa ile onayladı. Sözleşmenin onaylandığına dair yasa Resmi Gazetenin 16 Şubat 1946 tarihli sayısında yayınlanarak sözleşme yürürlüğe girdi.

1946

ILO 34 No’lu Ücretli İş Bulma Büroları Sözleşmesi, Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından 8 Haziran 1933 tarihinde kabul edildi. Türkiye tarafından 11 Şubat 1946 tarihli ve 4866 sayılı kanun ile kabul edildi, Resmi Gazetenin 16 Şubat 1946 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. Sözleşme, aynı konudaki 96 sayılı sözleşmenin onaylanması sonucu yürürlükten kalktı.

1946

ILO 14 No’lu Haftalık Dinlenme (Sanayi) Sözleşmesi 25 Ekim 1921 tarihinde Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi 11 Şubat 1946 tarihinde 4865 sayılı yasa ile onayladı. Sözleşmenin onaylandığına dair yasa Resmi Gazetenin 16 Şubat 1946 tarihli sayısında yayınlanarak sözleşme yürürlüğe girdi.

1951

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü öğrencisi ve Merkez Bankası memuru Ahmed Arif (Önal) Ankara’da tutuklandı.

1953

SSCB, İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesti.

1957

• Gazeteci Metin Toker tutuklanarak ceza evine atıldı. Metin Toker, Demokrat Parti (DP) İstanbul Milletvekili ve eski Devlet Bakanı Mükerrem Sarol ile Akis dergisi arasındaki davadan hapis cezasına çarptırılmıştı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü, “Damadımın tutuklanması haberine üzülmedim, bu şerefli bir mahkümiyettir” dedi.

• Ateşli silahlara ilişkin af ilan edildi. 

1959

Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna İlişkin Temel Antlaşma, Büyük Britanya, Yunanistan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyeti arasında 16 Ağustos 1960 tarihinde imzalandı. Kurucu antlaşma öncesinde, 11 Şubat 1959 tarihinde Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan devletleri ile Kıbrıs’taki Rum ve Türk toplumları arasında Zürih ve Londra Antlaşmaları imzalandı, bağımsız bir devlet olarak Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasasının temel unsurları belirlendi. Anayasanın hazırlanma süreci sonrasında Kıbrıs Cumhuriyeti, imzalanan Kuruluş, İttifak ve Garanti antlaşmaları çerçevesinde resmi olarak 16 Ağustos 1960 tarihinde kuruldu.

1961

Darbenin ardından beş yeni parti kuruldu. Adalet Partisi, Memleketçi Serbest Parti, Çalışma Partisi, Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi ve Cumhuriyetçi Mesleki Islahat Partisi.

1964

Tayvan, Fransa ile diplomatik ilişkilerini kesti.

1970

Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu, 1567 Kanun numarasıyla, dünya genelinde büyük ekonomik buhranın yaşandığı dönemde, 25 Şubat 1930 tarihinde çıkarıldı. Resmi Gazetede yayınlanarak üç yıl süreyle geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanununun süresi, daha sonra çeşitli tarihlerde yayımlanan kanunlarla 25 Şubat 1970 tarihine kadar uzatıldı; son olarak 11 Şubat 1970 tarihinde yayımlanan 1224 sayılı kanunla süresiz olarak uzatıldı.

1971

ABD, Birleşik Krallık, SSCB, ve diğer ülkeler arasında, uluslararası sularda nükleer silahların kullanılmaması konusunda antlaşma imzalandı.

1974

Madanoğlu Davası’nda bilirkişi heyeti, gizli toplantılarda tutulduğu ileri sürülen ses kayıtlarının “montaj” olduğunu açıkladı.

1975

Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ndeki ilk temsilcisi olan Cemalettin Hüsnü Taray (1893, Kop, Gümüşhane – 11 Şubat 1975), Türk siyasetçidir.Milletvekilliği ile Millî Eğitim Bakanlığı yaptı.

1978

• Çin, Aristoteles, Shakespeare ve Charles Dickens’in eserlerine uyguladığı sansürü kaldırdı.

• İran’da Şah Rejimi çöktü. Humeyni ve Şeriat geldi.

1980

TÖB-DER Elâzığ Şubesi avukatlığının yanı sıra birçok toplumsal davayı takip eden Elazığ Barosu Yönetim Kurulu üyesi Avukat Erdal Arslan, 11 Şubat 1980 günü Adliye’den çıktıktan sonra uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti. Olaydan sonra kaçan Cevdet Karataş silahıyla birlikte yakalandı. Karataş, 12 Eylül döneminde cezası infaz edilen 50 idam mahkumundan biridir.

1981

İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi, şarkıcı Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan hakkında gıyabi tutuklama kararı verdi. Sanatçılar yabancı ülkelerde Türkiye aleyhine propaganda yapmakla suçlandı. Selda Bağcan teslim oldu ve serbest bırakıldı.

1986

Hukukçu ve Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric Font (Hırvatça:Borić) 11 Şubat 1986’da doğdu. Şili tarihindeki en genç ve dünyadaki en genç ikinci devlet başkanı unvanını kazandı.

1988

“Müstehcen” bulunan “Bitmeyen Aşk” ve “Asılacak Kadın”ın yazarı Pınar Kür ve yayıncı Erdal Öz yargılandı.

1990

Güney Afrika’da ırkçı rejime karşı savaşan Afrika Ulusal Kongresi’nin lideri Nelson Mandela, 27 yıllık hapis hayatının ardından özgürlüğüne kavuştu.

1990

Edip Polat’ın “Diyarbakır Gerçeği” adlı kitabına yazdığı önsözden dolayı yayıncı ve yazar Muzaffer İlhan Erdost gece DGM savcısının emriyle Ankara’daki evinden gözaltına alındı.

1994

HBB’de yayımlanan Yüksek Tansiyon adlı programın yapımcısı Erhan Akyıldız ve Ali Tevfik Berber, ikişer ay hapis cezasına çarptırıldı. Televizyoncular programda halkı askerlikten soğuttukları iddiasıyla yargılanmışlardı.

1995

Kız arkadaşıyla gözaltına alınıp 3 Ağustos 1980’de 1.Şube’ye götürülen ve kaldırıldığı Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde 8 Ağustos’ta beyin travmasından hayatını kaybeden İTÜ öğrencisi Faruk Tuna için açılan 2.işkence davasına anne ve babasının katılımıyla devam edildi.

1995

Meksika ordusu Chiapas eyaletinde Zapatistalar’a karşı büyük bir harekat başlattı. EZLN’nin önde gelen 2 lideri tutuklandı, kimliği afişe edilen 38 yaşındaki efsane lider “Komandante Marcos” ise yakalanamadı.

1998

• Türkiye’de 12 kentte bulunan 78 kumarhane kapatıldı. Kapatma kararı “Turizm Teşvik Yasası’nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yasa” uyarınca alındı.

• 11 Şubat 1998 günü HADEP parti genel merkezi polis tarafından basıldı. Genel başkan Murat Bozlak ve merkez yöneticileri 17 Şubatta tutuklandı.

2002

DYP eski milletvekili Abdülmelik Fırat ve arkadaşları, Hak ve Özgürlükler Partisi’ni (HAKPAR) kurdu.

2003

ABD’nin karşı çıkmasına rağmen Afganistan, UCM Roma Statüsü’nü imzaladı. Dünyanın ilk savaş suçları mahkemesi olan Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yargılama yetkisini kabul etmiş oldu. Afganistan UCM’yi onaylayan 89. ülke oldu.

2005

Tıp Etiği, Tıp Hukuku ve Tıp Tarihi Derneği tüzüğü 11 Şubat 2005 tarihinde onaylandı. Derneğin merkezi İstanbul’dadır. Bilimsel çalışmaları ilerletmek ve hasta-hekim arasındaki tıp etiği ve tıp hukuku ile ilgili sorunları gidermek amacıyla kuruldu.

2007

Portekiz’de kürtaj referandumunda, seçmenlerin yüzde 60’ı kürtajın yasallaşmasına “evet” dedi, ancak katılım yüzde 50’nin altında olduğundan sonuç geçersiz sayıldı.

2011

Balyoz Davasının 13’üncü duruşmasında, aralarında Deniz Kuvvetleri eski Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek, Hava Kuvvetleri eski Komutanı emekli Orgeneral İbrahim Fırtına’nın da aralarında bulunduğu 163 sanığın tutuklanmasına karar verildi.

2011

İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi, Türkiye’de son günlerde açılan 26 toplu mezarda 171 kişinin kemiklerine ulaşıldığını açıkladı. Rapora göre,  tespit edilen 88 mezarda 1298 kişinin olduğu iddia edildi.

2012

MİT görevlilerini ifadeye çağıran İstanbul Özel Yetkili Cumhuriyet Savcısı Sadrettin Sarıkaya soruşturmadan alındı.

2015

• Üniversite öğrencisi Özgecan Aslan, tecavüze uğrayarak öldürüldü. Olay Türkiye’de kadın hakları eylemlerine dönüştü.

• Birleşmiş Milletler, Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü‘nü resmi olarak ilan etti.

• Hukuk Felsefesi alanında duayen Prof. Dr. Vecdi Aral, 11 Şubat 2015 günü vefat etti. miş, 13 Şubat Cuma günü Fenerbahçe Camisinde kılınan cenaze namazının ardından Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verildi.

2016

Meksika’nın Monterrey kenti yakınlarındaki Topo Chico hapishanesinde çıkan isyanda 52 tutuklu ve mahkum hayatını kaybetti.

2017

• İstanbul Ortaköy’de bir eğlence mekanında yılbaşı kutlamasına, silahlı saldırıyla katliam gerçekleştiren Abdulkadir Masharipov tutuklandı.

• Fransız kadın hakları savunucusu, bilim insanı ve aktivist Danièle Minne (Danièle Djamila Amrane-Minne) yaşamını yitirdi. (13 Ağustos 1939; Neuilly-sur-Seine–11 Şubat 2017) Mücadele dolu yaşamında hapis dahil birçok zorluk yaşadı. Fransa’nın insan hakları ihlallerine karşı net bir tavır sergiledi. 4 Aralık 1957’de 7 yıla mahkûm oldu. Toulouse Üniversitesi’nde tarih ve feminist araştırmalar profesörü olmuş 11 Şubat 2017’de Cezayir’de yaşamını yitirdi.

2019

İsmail Rüştü Cirit, 10 Şubat 2015 tarihinde de Yargıtay Birinci Başkanlığı görevine başladı. 11 Şubat 2019 tarihinde yeniden başkan seçildi.

2023

Avukat, akademisyeni eski dışişleri bakanı ve CHP Eski Genel Başkanı Doç. Dr. Deniz Baykal yaşamını yitirdi.

2025

Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım’ iddiasıyla haklarında verilen 18’er yıl hapis cezası Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından bozulan Mücella Yapıcı, Yiğit Ali Ekmekçi ve Ali Hakan Altınay’ın ‘Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet’ iddiasıyla yeniden yargılanmasına devam edildi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tüm sanıkların beraatine karar verdi. Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 28 Eylül 2023 tarihinde ceza alan sekiz sanıklı davada Osman Kavala’ya verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis ile Can Atalay, Tayfun Kahraman, Mine Özerden ve Çiğdem Mater Utku’ya verilen 18’er yıl hapis cezalarını onamıştı.

2025

• 4 Kasım 2016’da gözaltına alınıp tutuklanan, 6 Ocak 2022’de tahliye edilen Van Büyükşehir Belediyesi eski bakanı Abdullah Zeydan’ın Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın karar duruşması yapıldı. Zeydan’a “terör örgütüne yardım etmek” ve “basın yoluyla terör örgütü propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılandığı davada 3 yıl 9 ay ceza verildi.

• Ankara’nın Keçiören ilçesinde iki çocuğunu öldürüp, bir çocuğunu ağır yaralayan Serpil Altınok Dereci’nin tutuklanmasına karar verildi.

2025

• ODTÜ Enformatik Enstitüsü bünyesinde yer alan University Ranking by Academic Performance (URAP) Araştırma Laboratuvarı tarafından açıklanan “dünyanın en iyi 3 bin üniversitesi” sıralamasında ilk 1000’de yer alan ve Türkiye’den en iyi dereceyi yapan üniversite Hacettepe Üniversitesi oldu. İlk 1000’de Türkiye’den 11 üniversite yer aldı. Harvard Üniversitesi her zamanki gibi birinci oldu.

• Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün (Transparency International) yayımladığı 2024 Yılı Yolsuzluk Algı Endeksi sonuçları açıklandı. Türkiye’nin puanı değimedi ancak sıralaması değişti. 

2025

Çanakkale Kazdağları’nda Cengiz Holding ve Nurol Holding’in bölgedeki doğal alanları yok edecek maden projelerine karşı açılan ve reddedilen davada Danıştay 4. Dairesi onama kararı verdi. Kazdağları Ekoloji Platformu’nun Cengiz Holding’in Halilağa Bakır Madeni Projesi’nin ÇED Olumlu Kararı’nın iptali için açtığı ikinci davada Çanakkale 1. İdare Mahkemesi oy çokluğu ile davanın reddine karar vermişti.