ILO 45 No’lu Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi

ILO 45 No’lu Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi, 4 Haziran 1935 tarihinde Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından kabul edilmiş, Türkiye sözleşmeyi 9 Haziran 1937 tarihinde 3229 sayılı yasa ile onaylamıştır. Sözleşmenin onaylandığına dair yasa Resmi Gazetenin 23 Haziran 1937 tarihli sayısında yayınlanarak sözleşme yürürlüğe girmiştir. Sözleşme, kadınların maden ocaklarında yeraltı işlerinde çalıştırılmasını yasaklamıştır.

45 No’lu Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi

ILO Kabul Tarihi: 4 Haziran 1935
Kanun Tarih ve Sayısı: 9 Haziran 1937 / 3229
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 23 Haziran 1937 / 3638

Milletlerarası İş Bürosu İdare Meclisi tarafından vaki davet üzerine, Cenevre’de 4 Haziran 1935 tarihinde 19 uncu inikad halinde toplanan Milletlerarası İş Teşkilatı Umumi Konferansı, inikat ruznamesinin ikinci maddesini teşkil eden her nevi maden ocaklarında yeraltında kadınların çalıştırılmasına ait bulunan mesele hakkında muhtelif tekliflerin kabulünü,

Bu tekliflerin Milletlerarası bir mukavele projesi şeklini almasını kararlaştırdıktan sonra,

Bin dokuz yüz otuz beş senesi Haziran ayının yirmi bir tarihinde (Yeraltı işleri Mukavelesi “Kadınlar” 1935) adını taşıyacak olan aşağıdaki mukavele projesini kabul eder:

MADDE 1

Bu mukavelenin tasdiki için “Maden Ocağı” tabiri, gerek amme, gerekse hususi vasfını haiz ve yeraltında mevcut maddelerin istiracını istihdaf eden her nevi teşebbüslere şamildir.

MADDE 2

Kadın cinsinden hiç bir şahıs, yaşı ne olursa olsun maden ocaklarında yeraltı işlerinde çalıştırılamaz.

MADDE 3

Milli kanunlarla yukarıda yazılı memnuniyeten şu kimseler istisna edilebilirler:

a.Sevki idare vazifesi ile mükellef olup, bedenen çalışmayan şahıslar,
b.Sıhhi ve sosyal hizmetlerde çalışan şahıslar,
c.Mesleki bilgilerini tamamlamak maksadiyle bir maden ocağında yeraltı işlerinde staj görmelerine müsade edilen tahsildeki şahıslar,
d.Bedenen çalışma mahiyetinde olmayan bir sanatın icrası için bir maden ocağının yeraltı kısımlarına tesadüfi olarak inmesine Iüzum görülen diğer bütün şahıslar.

MADDE 4

Bu mukavelenin resmi tasdiknameleri Akvam Cemiyeti Umumi Katibine tevdi olunacak ve mumaileyh tarafından tescil edilecektir.

MADDE 5

Bu mukavele, ancak, Umumi Katip tarafından tasdiknamesi tescil edilmiş olan Milletlerarası İş Azasını bağlayacaktır.

Mukavele, Umumi Katip tarafından iki azanın tasdiknamelerinin tescilinden itibaren 12 ay sonra mer’iyete girecektir.

Bundan sonra da mukavele, her aza için kendi tasdiknamesinin tescilinden itibaren 12 ay sonra mer’iyete girecektir.

MADDE 6

Milletlerarası İş Teşkilatı azasından ikisinin tasdiknamesi tescil edilir edilmez, Akvam Cemiyeti Umumi Katibi, Milletlerarası İş Teşkilatının bütün azasına keyfiyeti iş’ar edecektir.

Keza, teşkilat azası tarafından kendisine daha sonra tevdi olunacak tasdiknamelerin tescilini de bütün azaya tebliğ eyleyecektir.

MADDE 7

Bu mukaveleyi tasdik etmiş olan her aza mukavelenin mer’iyeti mebde tarihinden itibaren 10 sene zarfında, onu Akvam Cemiyeti Umumi Katibine göndereceği ve mumaileyhin tescil edeceği bir mektupla feshedilebilir. Feshin hükmü tescilden itibaren bir sene sonra cari olacaktır.

Bu mukaveleyi tasdik etmiş olan her aza birinci fıkrada adı geçen on senelik müddetin hitamını takip eden bir senelik müddet zarfında, bu maddede derpiş edilen feshe ait ihtiyarını kullanmadığı takdirde, yeniden 10 senelik bir devre için bağlı kalacak ve bundan sonra
mukaveleyi, bu maddede yazılı şartlar içinde her on senelik devrenin hitamında feshedebilecektir.

MADDE 8

Bu mukavelenin mer’iyete girmesinden itibaren her 10 senelik devrelerin hitamında Milletlerarası İş Bürosu İdare Meclisi, onun tatbikine ait bir raporu umumi Konferansa tevdi edecek ve onun tamamen veya kısmen tadili meselesini Konferans ruzmamesine koyup koymama hususunda bir karar alacaktır.

MADDE 9

Konferans, bu mukaveleyi tamamen ve ya kısmen tadil eden yeni bir mukavele kabul ettiği takdirde, yeni mukavelede hilafına bir hüküm olmadıkça,

a.Tadili muhtevi yeni mukavelenin bir aza tarafından tasdiki, onun mer’iyete girmiş olması kayıt ve şartı altında, yukarıdaki 7 nci madde nazarı itibare alınmaksızın, hali hazırdaki mukavelenin tabi bir şekilde derhal feshini tazammun edecektir.

b.Tadili havi yeni mukavelenin mer’iyete girmesi tarihinden itibaren, halihazır mukavelesi artık azanın tasdikine açık bulundurulmayacaktır.

Bu mukavele, onu tasdik edip te tadili havi mukaveleyi tasdik etmeyecek aza için şimdiki şekil ve metni ile mer’i olmakta devam edecektir.

MADDE 10

Bu mukavelenin Fransızca ve İngilizce metinlerinin her ikiside muteberdir.