Pazartesi, Ekim 13, 2025
14.5 C
İstanbul

Yönetmelik

Yönetmelik, yasa ile kurulmuş kamu kurum ve kuruluşlarının çalışma yöntemini ve kurallarını belirleyen, ilgili kurum ve kuruluşta çalışanların uyacakları kurallar bütününe verilen isimdir. Bakanlar Kurulu, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerince kendi görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzük hükümlerinin nasıl uygulanacağını göstermek amacıyla çıkarılan düzenleyici idari işlemdir. Tüzel kişiliği bulunmayan bir kamu kuruluşunun Anayasanın ilgili maddesinde tanımlanmış hali ile yönetmelik çıkarmaya yetkisi bulunmamaktadır, tüzel kişiliği olmayan kuruluşlar bağlı bulundukları kuruluş yada bakanlığa hazırladıkları yönetmeliği sunarak yayınlanmasını sağlayabilirler.

Yönetmelik; tüzüğe, kanuna ve Anayasa’ya aykırı olamaz. Yönetmeliğin konusu kanunların ve tüzüklerin uygulanmasının sağlamak olduğundan daha alt bir norm olan yönetmelik kanun ve tüzüklere aykırı hüküm içermemelidir. Tüzüklerin çıkarılması için öncesinde Danıştay‘ın incelemesinden geçirilmesi şart olmasına rağmen yönetmelikler için böyle bir şart bulunmamaktadır.

Yönetmelikler, idari işlem niteliğinde olduğundan “idarenin her türlü eylem ve işlemi yargı denetimine tabidir” kuralı gereğince idari yargılama kapsamında denetlenmektedir. Yönetmeliklerin iptali Danıştay’da açılacak olan dava ile mümkündür.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 124. maddesine göre Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilir. Resmi Gazete’de yayınlanması gerekli olan yönetmelikler kanunda belirtilmek zorundadır. Anayasa hükmü gereğince çıkarılan bu yönetmeliklere “Uygulama Yönetmeliği” denmektedir. Birçok kanun metninde çıkarılacak yönetmelikten bahsedilerek, kanun uygulamasının çıkartılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmekte, ilgili bakanlık, müdürlük, kurum, üniversite yada diğer kurumlar tarafından bu yönetmeliğin çıkartılması yasal olarak zorunlu tutulmaktadır. Yasa ile zorunlu tutulmayan durumlarda ve kurumların gerekli gördükleri konularda da zaman zaman yönetmelik çıkartılabilir, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri mevcut yönetmelikleri değiştirilebilir yada değişen koşullara göre mevcut yönetmelik kaldırılarak yenisi çıkarılabilir.

İdari kurumların kamusal faaliyetlerini düzenleyen yada personeline ilişkin kuralları belirleyen  diğer yönetmeliklere Adi Yönetmelik denilmektedir. Uygulama Yönetmeliklerinin aksine adi yönetmeliklerin tamamının Resmi Gazete’de yayınlanmasına gerek bulunmamakta, personeli ilgilendiren yönetmelikler Resmi Gazetede yayınlanmamakta, tüm vatandaşları ilgilendirenlerin ve genele hitap eden yönetmelikler yayınlanmaktadır. Milli güvenlik ile ilgili olan ve gizlilik derecesi taşıyan yönetmelikler yayımlanmamaktadır. Bir yönetmeliğin Resmi Gazetede yayımlanıp yayımlanmaması gerektiğine karar verecek olan makam Başbakanlıktır.

Bu Hafta Popüler

Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisi Metni

Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisi Metni, dünya tarihinde önemli...

Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi

Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi, kamu görevlilerinin imzalamak zorunda olduğu...

Klasik Roma Hukukunda Dos’un Tesisi

Klasik Roma Hukukunda Dos'un Tesisi isimli eser Roma Hukuku...

Birleşmiş Milletler Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşme

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER EĞİTİMDE AYRIMCILIĞA KARŞI ULUSLARARASI SÖZLEŞME

Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelik

Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi...

Popüler Konular

13 Ekim – Hukuk Takvimi

13 Ekim - Hukuk Takvimi 1815 Fransız mareşal, Grandük ve Napoli...

12 Ekim – Hukuk Takvimi 

12 Ekim - Hukuk Takvimi 1859 Ermeni yazar ve diplomat Diana...

Saf Hukuk Kuramı

Saf Hukuk Kuramı, (Almanca: Reine Rechtslehre-İngilizce: The Pure Theory...

Mudanya Ateşkes Antlaşması

Mudanya Ateşkes Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile...

Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi Şartı

Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi Şartı, Avrupa...

İmran Öktem

İmran ÖKTEM, Recai Seçkin’den boşalan Yargıtay Birinci Başkanlığına 1...

11 Ekim – Hukuk Takvimi 

11 Ekim - Hukuk Takvimi 1881: Hans Kelsen’in Doğumu  Yahudi kökenli Avusturyalı-Amerikalı hukukçu Hans Kelsen doğdu....

10 Ekim – Hukuk Takvimi

10 Ekim - Hukuk Takvimi 415  İmparator II. Theodosios tarafından...

İlginizi Çekebilir

Popüler Kategoriler