20 Ocak – Hukuk Takvimi

767

İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusu İmam Şafii Gazze’de doğdu. (Ölümü: 19 Ocak 820, Kahire)

1265

İlk İngiliz parlamentosu toplandı.

1805

Hukukçu Henry Bleecker Metcalfe doğdu. (Ölümü: 7 Şubat 1881) Hukuk eğitimi aldıktan sonra Baro‘ya kabul edildi. Richmond County’de 1826-1832 yılları arasında savcılık yaptı. 1840’ta Eyalet Yargıçlığına seçildi. 1841’de bu görevinden istifa etti. Daha sonra 1847 – 1875 yılları arasında bu görevine tekrar devam etti. Demokratik Parti‘den 44. ABD Kongresi‘ne seçildi. Kamu Binaları Harcamaları Komitesinde başkanlık yaptı.

1869

Hukukçu ve Hırvatistan devlet başkanı Nikola Mandić, L.D. doğdu. (Ölümü: 7 Haziran 1945) Viyana Üniversitesi‘nde hukuk okudu. 1900’lerin başında Bosna–Hersek’teki en etkili Hırvat politikacılardan biri oldu. Saraybosna belediye başkan yardımcısı olarak görev yaptı. 1910’da HNZ’yi temsil eden Bosna Diyetine üye oldu. 1911’de Diyet Başkanı seçildi ve İmparator Franz Joseph’in kararnamesiyle Bosna-Hersek vali yardımcılığına getirildi. Hırvat Merkez Bankası ve onun yan kuruluşu olan Saraybosna Ziraat Bankası’nın kurucusu ve ilk başkanıdır. Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı’nın kurulmasının ardından Ulusal Meclis’te milletvekili olarak seçildi. 1920’de Hırvat Halk Partisi’ni temsil eden Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı’nın kurucu meclisine atandı. 1943’e kadar Saraybosna Avukatlar Odası başkanı olarak görev yaptı.  Savaş suçlusu olarak idam edildi .

1895

Darülaceze kuruldu.

1902

Ordinaryüs Profesör Dr. Ernst E. Hirsch, doğdu. Münih ve Giessen Eyalet Üniversitesi Hukuk Fakültelerinde okudu. 1930 yılında Frankfurt’ta, Ticaret Hukuku, Medeni Hukuk, Alman ve Uluslararası Özel Hukuku dallarında doçent olarak ders verdi. Hirsch, 1931 yılında Frankfurt Asliye Hukuk Mahkemesine atandı.

1920

Dr.Nuri Dersimi, İstanbul Hükümeti tarafından tutuklanarak cezaevine konuldu.

1921

• TBMM’nin açılmasının ardından yeni Türkiye devletinin ilk Anayasası olan Teşkilatı Esasiye 23 madde halinde kabul edildi.

• Dağıstan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti; Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne bağlı özerk bir bölge olarak kuruldu.

1923

Türkiye Büyük Millet Meclisi, gizli oturumunda Elcezire bölgesinde bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararı aldı.

1936

Ankara’da Endüstri Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı esasları kabul edildi.

1936

Sinemaların esas filmle beraber bir de öğretici film göstermek zorunda olduğuna ilişkin yasa çıktı.

1950

Kiraların serbest bırakılması kararlaştırıldı.

1953

Yargıçlık, başsavcılık, Adalet Bakanlığı Müsteşarlığı, Adalet Bakanlığı, Başbakanlık Başdanışmanlığı, Başbakanlık Müsteşarlığı, YÖK Üyeliği, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı olarak görev yapan Fahri Kasırga 20 Ocak 1953’te Çayeli, Rize’de dünyaya geldi.

1961

Londra Konferansı’nda Kıbrıslı Rumlar, “federal yönetim” tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri konferanstan çekildi.

1964

Bosnalı Hırvat hukukçu ve siyasetçi Željko Komšić doğdu. Saraybosna Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Sosyal Demokrat Parti’de (SDP) siyasi olarak aktif hale geldi ve belediye başkan yardımcısı oldu. 2000 yılında Novo Saraybosna belediye başkanı seçildi ve 2001’de BH’nin ilk Sırbistan-Karadağ büyükelçisi oldu. 2006 tarihinde Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi’ne Hırvat Temsilci olarak seçildi. Bosna Savaşı sırasında Bosna-Hersek Ordusu’nda görev yaptı. Alınabilecek en yüksek madalya olan Altın Leylak’ı cesareti nedeniyle almaya hak kazandı.  Dört kez Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

1964

• Fener Rum Patriği Vekili Emilyanos ve Metropolit Canavaris Türk uyruğundan çıkarılarak sınır dışı edildi. Yunanistan,

• Kıbrıs’taki askeri birliğini, Birleşmiş Milletler Barış Gücü emrine vermeyi kabul etti.

1968

Türkiye, Yunanistan’daki askeri rejimi tanıyan ilk ülke oldu.

1971

Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Akademik Konsey’in kararıyla süresiz kapatıldı.

1973

Eski Millî Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve 31 kişi hakkında “Anayasayı değiştirme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ıskat için gizli örgüt kurma” iddiasıyla dava açıldı. Dava açılanlar arasında Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal gibi simler de bulunuyordu.

1981

• İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi, 223 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu üyesinin tutuklanmasına karar verdi.

• İran, 444 gündür rehin tutulan 52 Amerikalının serbest bırakıldığını açıkladı.

1983

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında tutuklu yargılanmakta olan Eski İstanbul Belediye başkanı Ahmet İsvan tahliye edildi.

1986

1477 sanıklı DİSK Davası’nda askeri savcı 674 sanık için beraat, 881 sanık için 6-20 yıl arası hapis cezası talep etti.

1988

• Aziz Nesin, Mehmet Ali Aybar ve 2000’e Doğru Dergisi Yazı İşleri Müdürü Fatma Yazıcı hakkında, derginin 32.sayısındaki “Kürt sorununa çözüm: kritik karar” başlıklı yazıda “yayın yoluyla milli duyguları zayıflatıp yok etmek” ve ”bölücülük” iddiasıyla DGM’de dava açıldı; Mehmet Ali Aybar ile Aziz Nesin hakkında 15’er yıla kadar hapis cezası istendi.

• 1980 öncesi Demokrat Gazetesi’nde “Devrimci Yol örgütünün sözcülüğünü yaptıkları” suçlamasıyla Emil Galip Sandalcı, Arslan Başer Kafaoğlu, Ragıp Zarakolu, Adnan Aktaş ve Arslan Kahraman’ın yargılanmasına başlandı.

1993

• Anayasa Mahkemesi, dini bayramlarda Bayram günleri dışında gazete çıkarılmasını yasaklayan yasayı iptal etti.

• TBMM, Safa Giray ile Cengiz Altınkaya’nın Yüce Divan’a verilmesine karar verdi.

• Hukukçu Bill Clinton, Amerika Birleşik Devletleri’nin 42. Başkanı olarak göreve başladı.

1995

Yargıtay Eski  Başkanı Hasan Gerçeker 20 Ocak 1995 tarihinde Yargıtay Üyeliğine seçildi.

2000

Yargıtay, gazeteci Metin Göktepe’yi gözaltında öldürdükleri gerekçesiyle 7 yıl altışar ay ağır hapis cezasına çarptırılan 6 sanık polisten 5’inin cezasını onadı, sanıklardan Emniyet Amiri Seydi Battal Köse’nin cezasını ise esastan bozdu.

2000

Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Mehmet Ali Ağca’nın tahliyesine ilişkin Kartal 2. Ağır Ceza Mahkemesinin kararını bozdu. Ağca, Yargıtay’ın kararı doğrultusunda Kartal’da bulunduğu yerden alınarak, Kartal H Tipi Cezaevine konuldu.

2001

RTÜK, Batman FM’i 90 gün kapattı. Aynı gerekçeyle Hatay Çağrı Radyo, Ankara İmaj Radyo, Şanlıurfa Mega Radyo ile Ankara Özgür Radyo’ya uyarma cezası verildi.

2003

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, Siyasi Partiler Kanunu’nda “komünist” adıyla parti kurulmasını yasaklayan hükmün iptalini ve Anayasa Mahkemesi’nde TKP’ye ilişkin açılan kapatma davasının reddini istedi.

2004

• Katar’da Emir Şeyh Hamid bin Halife el-Thani Eğitim Bakanlığı’na kızkardeşi Şeika Hossa bin Halife’yi getirdi. Şeika, Katar’ın ilk kadın bakanı oldu.

• 1986’da İsrail’in gizli nükleer çalışmalarını belge ve fotoğraflarla ifşa eden Fas kökenli olan fizikçi Mordehay Vanunu 18 yılın ardından hapisten çıktı.

2005

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) kapsamında Türkiye’nin yaptığı iyileştirmeleri içeren rapor BM’ye sunuldu.

2006

Adalet Bakanı Çiçek’in Mehmet Ali Ağca’nın “hatalı kararla erken tahliye edildiği” başvurusu üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Ağca’nın Abdi İpekçi suikastinden dolayı 10 yıl daha cezaevinde kalması gerektiğine hükmetti ve tahliye kararını bozdu. Ağca, serbest bırakıldıktan 9 gün sonra tekrar cezaevine konuldu.

2007

Hrant Dink’in öldürülmesi olayının zanlısı Ogün Samast, cinayetten bir gün sonra Samsun’da yakalandı.

2009

Hukukçu Barack Obama, Amerika Birleşik Devletleri’nin 44. Başkanı olarak göreve başladı.

2014

Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, KCK ana davasında yargılanan 94 tutuklu sanıktan 88’inin tutuklulukta geçirdikleri süre göz önüne alınarak tahliyeleri için AYM’ne başvuruda bulunduklarını açıkladı, daha önce de 6 tutuklu sanık AYM’ne başvurmuştu.

2018

 Geçici bütçe tasarısının Senato’dan geçememesi nedeniyle Donald Trump’ın başkanlığının birinci yıl dönümünde federal hükümet resmi olarak kapandı.

2021

Hukukçu Joe Biden Amerika Birleşik Devletleri’nin 46. Başkanı olarak göreve başladı. Yardımcısı Kamala Harris de hukukçudur.

2025

Aralık 2023’te Türkiye’den İran’a sınır dışı edilen ve Tataloo olarak da bilinen pop yıldızı Amir Hossein Maghsoudloo, Hazreti Muhammed’e hakaretten suçlu bularak idam cezasına mahkum edildi. 2024 yılında İran’da en az 901 kişinin idam edildiği tahmin ediliyor.

2025

• İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Akın Gürlek ve ailesi hakkındaki sözleri nedeniyle soruşturma başlatıldı.

• İstanbul Başsavcısına dönük sosyal medya paylaşımı nedeniyle CHP Gençlik Kolları Başkanı Cem Aydın, ifadesinin ardından adli kontrol şartıyla yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Aydın haftada üç gün imza verecek.

• Zafer Partisi’nin genel başkanı Ümit Özdağ hakkında ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçundan resen soruşturma başlatıldığı öğrenildi.