26 Ekim – Hukuk Takvimi
| 1694 | Alman hukukçu ve filozof, Samuel von Pufendorf yaşamını yitirdi. (Doğumu: 8 Ocak 1632) Alman Aydınlanmasının öncülerinden oldu. Çalışmaları 18. yüzyılda Alman kilise-devlet ilişkilerinin tanımlanmasında esas alındı. Doğal hukuk öğretisine önemli katkılarda bulundu. Latince kaynaklı “kültür” kavramını modern dünyaya yeniden kazandırdı.  |
| 1730 | Osmanlı’da ayaklanma başlatan Patrona Halil ve arkadaşları idam edildi. |
| 1759 |
Fransız avukat ve Fransız devriminin liderlerinden olan Georges Danton, Arcis-sur-Aube’de dünyaya geldi. (Ölümü: 5 Nisan 1794, Paris) |
| 1863 | Uluslararası Kızıl Haç organizasyonu Cenova’da kuruldu. |
| 1902 | Amerikalı yazar ve aktivist Elizabeth Cady Stanton yaşamını yitirdi. (Doğumu: 12 Kasım 1815) Kadınlara oy hakkı için yürüttüğü çalışmalar ve kölelik karşıtlığıyla tanındı. 1848’de New York’ta imzalanan Declaration of Sentiments’le (Haklar ve Duyurular Bildirgesi) Amerika Birleşik Devletleri’nde kadın hakları hareketinin temellerini attı. İki gün süren ve dünyada ilk kadın hakları kongresi olarak bilinen Seneca Falls Convention’ı tertip etti ve tahminen 300 kadın ve erkek bu toplantıya katıldı. 19. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar ABD’deki kadın hakları hareketinin liderlerinden biri oldu. 1868’de kadın hakları için çalışmak üzere The Revolution adlı bir gazete çıkardı. Kadınlara oy hakkı verilmesi için mücadele etti. History of Woman Suffrage isimli eserin en önemli yazarlarından biri idi. |
| 1905 | Kuzey Avrupa ülkeleri Norveç ve İsveç ayrıldı. |
| 1916 | Hukukçu, Fransız siyasetçi, 1981-1995 yılları arasında iki dönem görev yapan Fransa cumhurbaşkanı François Maurice Adrien Marie Mitterrand dünyaya geldi. (Doğumu: 26 Ekim 1916, Jarnac, Charente – Öümü: 8 Ocak 1996, Bir istasyon şefinin oğlu olan Mitterrand, Paris’te hukuk ve siyasal bilimler öğrenimi gördü. II. Dünya Savaşı başlayınca piyade olarak orduya katıldı. Haziran 1940’ta yaralanarak Almanlara tutsak düştü. Tutulduğu hapishaneden kaçarak Direniş Hareketi’ne katıldı. Paris 7. arrondissement) Beşinci Cumhuriyet’in kuruluşundan (1958) sonra Sosyalist Parti’den seçilen ilk cumhurbaşkanıdır. |
| 1922 | Lozan Konferansı’nın hemen öncesinde, Dış İşleri Bakanlığı’ndan ayrılan Yusuf Kemal Tengirşenk’in yerine, İsmet İnönü getirildi |
| 1928 | Albert Preston Brewer dünyaya geldi. (26 Ekim 1928 – 2 Ocak 2017) , 1968’den 1971’e kadar Alabama’nın 47. valisi olarak görev yapan Amerikalı bir avukat ve Demokrat Parti politikacısıydı. Daha önce Alabama’nın vali yardımcısı olarak görev yaptı. |
| 1933 |
26 Ekim 1933 Genel Af KanunuCumhuriyet’in kuruluşunun 10’uncu yıl dönümü dolayısıyla 26 Ekim 1933 tarihinde yeni bir genel af yasası çıkarıldı. Bu yasayla 5 yılı geçmeyen hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar hakkında takibat yapılmamasına ve 3 yılı geçenlerin cezasının affına ilişkin düzenleme getirildi. |
| 1933 | Türkiye’de kadınlara köy ihtiyar heyetlerine ve muhtarlığa seçme ile seçilme hakkı verildi |
| 1947 | Hukukçu Hillary Diane Rodham Clinton dünyya geldi. Amerika Birleşik Devletleri’nin 67. Dışişleri bakanıdır. ABD’nin 42. devlet başkanı Bill Clinton’la evlidir. |
| 1951 | Demokrat Parti hükümetinin “Komünist Tevkifatı” başladı: İstanbul’dan vapurla Marsilya’ya gidecek olan Dr. Sevim Tarı (Belli) üzerinde bulunan 12 sayfalık “TKP Teşkilat Prensipleri” teksirlerinden dolayı “Gizli TKP’nin kuryeliğini yapmak” iddiasıyla gözaltına alındı. Dr.Sevim Tarı Eylül’de Doğu Berlin Dünya Gençlik Festivali’nde Nazım Hikmet’le buluşup İstanbul’da TKP lideri Zeki Baştımar’a şairin görüşlerini iletmişti. Tarı, İstanbul’da gizlice buluştuğu Zeki Baştımar’dan aldığı 12 sayfalık ”Teşkilat Prensipleri” teksirini Paris’e iletecekti. Aylara yayılan gözaltılar ve tutuklamalarla 187 kişiye ulaşan operasyon “1951 komünist tevkifatı” olarak tarihe geçti. 1951-52’de devam eden TKP sorgulamaları, bir bölümü Askeri Ceza ve Tutukevi’ne çevrilen İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde ağır işkenceler altında yapıldı. Demokrat Parti hükümeti 1951 komünist tutuklamaları sürerken TCK 141. ve 142. maddelerinde azami 5 yıl olan ceza sınırını idama kadar yükseltti. Komünist tutuklamalarında ”pişmanlık dile getiren” tutuklulara ceza indirimi öngören düzenlemeler yapıldı, 20 kişi yararlandı. TKP Davası’nda yargılananlar arasında Enver Gökçe, Vedat Türkali, Sadun Aren, Ahmed Arif, Mübeccel Kıray, Ruhi Su, Behice Boran, Şükran Kurdakul gibi -bazıları sonradan ünlenecek olan- birçok yazar ve sanatçı da bulunuyordu. Yargılama 7 Ekim 1954’de sona erdi: 132 kişi 1-10 yıl arası hapis ve 1-3 yıl arası sürgün cezalarına çarptırıldı, 52 sanık beraat etti. |
| 1957 | Yunan yazar Nikos Kazancakis (Doğumu: 1883) yaşamını yitirdi. |
| 1966 | Kuzey Atlantik Konseyi (NATO) karargahını Brüksel’e taşımayı kararlaştırdı. |
| 1972 | Henri Lefebvre’nin “Lenin, hayatı ve eserleri” adlı kitabının çevirmeni Rasih Nuri İleri “komünizm propagandası” yapmaktan 7.5 yıl ağır hapse mahkum edildi. |
| 1982 | Yılmaz Güney, vatandaşlıktan çıkarıldı |
| 1982 | Mehmet Ali Ağca’ya yurtdışına çıkışı için pasaport temin etmekten ve 1980’de CHP Nevşehir İl Başkanı Zeki Tekiner ile Yavuz Yükselbaba’yı öldüren ülkücülere silah sağlayıp saklamaktan aranırken 14 Şubat’ta Hamburg’da yakalanan Ömer Ay, Türkiye’ye iade edildi. |
| 1983 | |
| 1983 | Diyarbakır eski bağımsız belediye başkanı Mehdi Zana, 207 sanıklı “Özgürlük Yolu Örgütü” davasında 24 yıl ağır hapse mahkum oldu. “Yasadışı örgüte dönüştüğü” gerekçesiyle Devrimci Halk Kültür Dernekleri’nin de (DHKD) kapatılmasına karar verildi. |
| 1984 | KDV Kanunu, Meclis’ten geçti. Kanun 1 Ocak 1985’te yürürlüğe girdi. |
| 1984 | Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir bakan azledildi. Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Arıkan istifa etmeyince, Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından görevden alındı. |
| 1988 | 7 yıl önce açılan 1.243 sanıklı, 180 idam cezası istemli İstanbul Devrimci Sol Davasında, Dursun Karataş 46 arkadaşı adına “Haklıyız, kazanacağız” başlıklı ortak savunmayı okumaya başladı. |
| 1994 | İsrail ile Ürdün arasındaki 46 yıllık savaşa son veren tarihi barış anlaşması; iki ülke arasındaki sınırda, 5 bin kişinin katıldığı gösterişli bir törenle imzalandı. |
| 1994 | Kapatılan Demokrasi Partisi (DEP) ana davasından ayrı olarak haklarında idam istemiyle dava açılan eski DEP milletvekilleri Selim Sadak ile Sedat Yurtdaş’ın yargılanmalarına Ankara 2. no’lu DGM’de başlandı. |
| 1995 | Demokrasi Partisi (DEP) Davası karara bağlandı. Yargıtay, Leyla Zana, Hatip Dicle, Orhan Doğan ve Selim Sadak’ın on beşer yıl, Mahmut Alınak ve Sırrı Sakık’ın üçer yıl altışar ay hapis cezasını onadı. Cezaları bozulan Ahmet Türk ve Sedat Yurtdaş tahliye edildi. |
| 1996 | Demokratik Barış Hareketi’nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi’nde dava açıldı. |
| 1999 |
Adalet Divanı tarafından üye ülkelerdeki silahlı kuvvetlerin idaresi ve organizasyonuyla ilgili alınan kararlarda, kadın-erkek eşitliğinin gözetilmesine dair karar verildi. |
| 1999 |
Ali Rıza Ağdoğan’ın gözaltında işkenceden ölümünden dolayı 2 polise verilen ve Yargıtay’ca bozulan hapis cezaları için yeniden görülen davada, Mahkeme polislere 2.kez 5 yıl 6’şar ay 20’şer gün hapis cezası verdi. |
| 2001 | Afganistan’da Taliban yönetimi, muhalefetin önemli isimlerinden komutan Abdülhak’ı yakalayıp idam etti. Abdulhak, Paştunları Taliban’a isyana ikna için Afganistan’a gelmişti. |
| 2001 | ABD Başkanı George W. Bush, Adalet Bakanlığı, polis ve istihbarat kuruluşlarının yetkilerini güçlendiren Terörle Mücadele Yasası’nı imzaladı. |
| 2004 | Küba devlet başkanı Fidel Castro, 8 Kasım’dan geçerli olmak üzere ABD doları ile yapılacak alış veriş işlemlerinin yasaklandığını açıkladı. Yıllarca yasak olan dolar kullanımı,1993’te yeniden serbest bırakılmıştı. |
| 2006 | Danimarka’da yargı, Hz Muhammed’le ilgili karikatür yayımlayan Jyllands-Posten Gazetesi hakkında yedi Müslüman örgütün açtığı hakaret davasını reddetti. |
| 2010 | Irak Yüksek Mahkemesi, Saddam Hüseyin döneminin Dışişleri Bakanı Tarık Aziz’i, dini partilere baskı ve zulüm uygulamak iddialarından suçlu bularak hakkında ölüm cezası verdi. |
| 2012 | Şili’de, Mapuche yerlilerinden dördünün, topraklarındaki işgali engellemek için Ağustos’tan beri sürdürdükleri açlık grevi, Yargıtay’ın haklarındaki cezayı bozması üzerine sona erdi. Mapucheler “terörle mücadele yasasına” karşı bir zafer kazanmış oldu. |
| 2014 | İngiliz siyaset felsefecisi Dudley Knowles yaşamını yitirdi. (1947, Lancashire – 26 Ekim 2014) Glasgow Üniversitesi’nde profesörlük yapmaktaydı. Siyaset Felsefesi (2001) kitabıyla tanınmaktadır. |
| 2015 | CNN Türk’te Ahmet Hakan’ın programında “PKK terör örgütü değildir” dediği için hakkında soruşturma başlatılan Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi için “Terör örgütü propagandası” suçundan 7.5 yıla kadar hapis istemiyle iddianame hazırlandı. |
| 2022 | Macar siyasetçi ve hukukçu Imre Forgács öldü. (Doğumu: 9 Nisan 1949 – Ölümü: 26 Ekim 2022) Forgács, 9 Nisan 1949’da Budapeşte’de doğdu. Bağımsız olarak girdiği siyasi kariyerinde 2009 ile 2010 yılları arasında Macaristan Adalet ve Kolluk Kuvvetleri Bakanı olarak görev yaptı. Forgács, 26 Ekim 2022’de doğum yeri Budapeşte’de 73 yaşında hayata veda etti. |
| 2023 | İspanya aristokrasisinin öne gelen isimlerinden Huéscar Dükü Fernando Juan Fitz-James Stuart y de Solís, yeni doğan çocuğuna ‘yasa dışı’ bir şekilde uzun bir isim verdiği gerekçesiyle eleştirilerin hedefi oldu. Fernando Juan Fitz-James Stuart’ın yeni doğan çocuğunun 11 ismi tartışma yarattı. Huéscar Dükü ile eşi Sofia Palazuelo’nun çocuklarına verdikleri isim şöyle: Sofía Fernanda Dolores Cayetana Teresa Ángela de la Cruz Micaela del Santísimo Sacramento del Perpetuo Socorro de la Santísima Trinidad y de Todos Los Santos. El Pais gazetesi, bebeğin isminin krize yol açtığını, nüfus müdürlüğünün bu kadar uzun bir ismi kayıt edemeyeceğini aktardı. Yetkililer, bu kadar çok unvanın yasal sınırları aştığını bildirdi. |
| 2023 | Hindistan, Kanadalılar için vize hizmetlerini yeniden açarak diplomatik tartışmayı yatıştırdı. Yeni Delhi, Ottawa’nın Vancouver yakınlarında bir Sih eylemcinin öldürülmesine bu olayı karıştırmasının ardından Kanadalılara yönelik vizeleri durdurmuştu. |
| 2023 | Kassam Tugayları, İsrail’in saldırılarında 50 rehinenin öldürüldüğünü iddia etti. Filistin yönetimi ise, ‘savaş suçlularının yargılanması için’ UCM’ye delil sunulduğunu duyurdu. Filistin hakkında devam eden bir soruşturma var” ifadelerini kullandı. İsrail’in “Gazze’de kadın ve çocuklar dahil sivilleri katletmesi” hakkında ayrıntılı bilgi verdiklerini aktaran Maliki, uluslararası hukukun İsrailli savaş suçlularını yargılaması” çağrısında bulundu. UCM Başsavcısı Han ise Gazze’deki olaylar dahil olmak üzere Filistin’deki gelişmelerin UCM tarafından soruşturulduğunu, soruşturmanın “bağımsız ve şeffaf bir biçimde yürütüldüğünü” kaydetti. |
| 2023 | Sivas’ta kendisini komiser olarak tanıtan bir kişi, Fatih Çağlar isimli adamı dolandırmaya çalışınca kendisi dolandırıldı, dolandırıcı 200 lirasını kaptırdı. Çağlar, dolandırıcının gönderdiği para ile kahve içerek helallik istedi. Dolandırıcı ilk önce “Ayıp ettin” diyerek Çağlar’a tepki gösterirken daha sona dolandırmak istediği adamı tebrik edip gönderdiği 200 TL’yi de helal ettiğini söyledi. |
| 2023 | MASAK soruşturmasının ardından Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığınca resmi belgede sahtecilik, suç islemek amacıyla örgüt kurmak, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerini aklama ve vergi usul kanununu uygulamama suçlarından Polat çiftine ait 15 şirkette arama yapılması yönünde karar çıkarıldı. Dilan Polat ve eşi Engin Polat’a ait 15 şirkette arama yapılıyor. Dilan Polat’ın avukatı Vahit Kaya, “Personel telefonuna el koymaya çalışıyorlar, yüzlerce çalışanın telefonuna el konulmaz” dedi. |
| 2024 |
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, yabancıları subay olmasına izin veren yasayı onayladı. Rusya karara tepki gösterdi. |
DOLANDIRICILIK FURYASI
|
|
| 2024 |
Karaman’da okul arkadaşını silahla vurarak öldüren lise öğrencisi A.G. tutuklandı. |
|
|
|
| 2024 |
Cumartesi Anneleri, Galatasaray Meydanında yaptıkları 1022. hafta açıklamalarında, 29 Ekim 1993’te kaybedilen Bahri Kağanaslan’ın akıbetini sordu. |
| 2024 |
İki yıl önce karara bağlanan Adnan Oktar silahlı suç örgütü davasında, Adnan Oktar’ın 2 milyar liralık mal varlığının hazineye devrine karar verildi. |
| 2024 |
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Sümer Holding AŞ adına kayıtlı Bursa Merinos markasının satışını onayladı. ÖİB’nin konuya ilişkin karar tebliği, Resmi Gazete’de yayımlandı. |
