Mary Wollstonecraft, 27 Nisan 1759’da Londra’nın Spitalfields bölgesinde dünyaya geldi. (27 Nisan 1759 -10 Eylül 1797)
Wollstonecraft, kadınların erkeklerin zevki için yaratılmadığını belirterek insan ve kadın haklarını savundu. Kadınların ve erkeklerin eşit şekilde eğitilmesini önemsedi. Kadınların erkeklerden yaratılış itibarıyla daha değersiz olmadığını, bu yanlış algının eğitim eksikliğinden kaynaklandığını vurguladı. . Yaşamı boyunca fikirlerini gerçek hayatta uygulamaya geçirmeye çalıştı.
Fransızca ve Almanca biliyordu.
Eserleri ve Yaşamı
Wollstonecraft, arkadaşının ölümünden ilham alarak yazdığı ilk romanı Mary: A Fiction’ı 1788’de yayımladı. Ardından İrlanda’da mürebbiyelik yaptı. 1791’de çocuklar için yazdığı Original Stories from Real Life adlı kitabını yayımladı. Bu kitabında, mürebbiyelik deneyimlerinden ilham alarak bazı yaşanmış olaylara da yer verdi.
İlerleyen yıllarda, Jacques Necker’in Of the Importance of Religious Opinions (Dini Kanaatlerin Önemi Hakkında) ve Christian Gotthilf Salzmann’ın Elements of Morality, for the Use of Children (Çocuklar İçin Ahlak Unsurları) isimli eserlerini İngilizce’ye çevirdi. Bu süreçte tanıştığı Thomas Paine’in fikirlerinden etkilendi.
Fransa Dönemi ve Devrim
1792’de Fransız Devrimi’ni gözlemlemek için İngiltere’den ayrılarak Fransa’ya geçti. Devrime katıldı ve burada Amerikalı Kaptan Gilbert Imlay ile birlikte yaşamaya başladı. 1794 yılında Fanny adında bir kız çocuğu dünyaya getirdi. Aynı dönemde Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi (A Vindication of the Rights of Woman) adlı kitabını yazdı ve devrim sürecinde bile eser üretmeye devam etti.
Bu dönemde Olympe de Gouges ve arkadaşları İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi Metni‘ni (Déclaration des droits de la femme et de la citoyenne) yayınladı. Ertesi yıl Wollstonecraft’ınKadın Haklarının Savunulması adlı öncü çalışması, İngiltere’de yayınlandı.
1794 yılının Aralık ayında, An Historical and Moral View of the French Revolution (Fransız Devrimi Üzerine Tarihi ve Ahlaki Düşünceler) adlı kitabını yayımladı.
Büyük Britanya’nın Fransa’ya savaş ilan etmesiyle, Fransa’daki Britanya vatandaşları birçok zorluk yaşamaya başladı. Gilbert Imlay, resmi olarak evlenmemelerine rağmen Wollstonecraft’ı eşi olarak kaydettirdi.
Son Yılları ve William Godwin ile Evliliği
Wollstonecraft, Londra’ya döndükten sonra anarşist hareketin önemli isimlerinden olan William Godwin ile 1795’te tanıştı ve evlendiler. Bu evlilikten 1797 yılında ikinci kızı Mary Shelley dünyaya geldi. Godwin ile olan evliliğinden olan kızı ikinci kızı Shelley’nin doğumundan 11 gün sonra 10 Eylül 1797 tarihinde dünyaya veda etti.
Düşünce Dünyasındaki Yeri
Wollstonecraft’ın sıra dışı yaşamı, ölümünden sonra eşi William Godwin tarafından 1798’de yayımlanan biyografisiyle ortaya çıktı. Wollstonecraft’ın yaşamı, yazılarından daha çok ilgi gördü.
Wollstonecraft, özellikle 1792’de yayımlanan Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi (A Vindication of the Rights of Woman) adlı kitabıyla tanındı ve kadın hakları savunuculuğunun öncülerinden sayıldı. Yaşamı 20. yüzyıla kadar eleştirilse de, feminist hareketlerin yükselişiyle birlikte fikirleri ve eserleri daha fazla değer kazandı.
Wollstonecraft, feminist felsefenin kurucuları arasında yer almaktadır.
Kızı Mary Shelley, Frankenstein’ın yazarı olarak tanınan ünlü bir romancıdır.
Unutulmaz Sözü
“Kadının ufkunu genişletin, aklını güçlendirin; körü körüne itaat sona erecektir. Ancak, iktidar her zaman körü körüne itaate ihtiyaç duyar, bu yüzden zorbalar ve şehvet düşkünleri kadını karanlıkta tutmaya çalışır. Zorbaların tek istediği bir köledir, şehvet düşkünlerinin istediği ise bir oyuncak.”