Müzakere

Müzakere, genellikle doğrudan görüşme yoluyla, iki veya daha fazla tarafın belirli bir sonuca varmaları gereken hâllerde, karşılıklı kabul edilebilir bir çözüme ulaşmak için, tartışma ve ikna yoluyla farklılıklarını gidermeye çalıştıkları, taleplerini kabul ettirmeye odaklandıkları, bilgi ve hüner sergiledikleri bir iletişim ve karar verme sürecidir. Hukuk alanında tarafların aracı olmaksızın ya da vekilleri aracılığı ile müzakere yapmaları mümkün olduğu gibi arabuluculuk ve uzlaşma yöntemi ile müzakere yapma imkanları bulunmaktadır.

Müzakere, taraflar adına karar veren yargıç yerine bir araya gelerek ortak kararlarını oluşturmak isteyen kişilerin tercih ettiği bütün alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının temelini oluşturmaktadır. Müzakereleri yöneten hakem, arabulucu, uzlaştırmacı ya da tarafsız uzman çözüm yolunu tarafların iradecisine uygun olarak kendisi bulmaktadır. Müzakere edebilmek için en az iki tarafın bulunması gerekmektedir. Tarafları gerçek ve tüzel kişiler, olabilmektedir. .

Müzakere, karşı taraftan elde etmek istediğini bu yola elde etme yöntemidir. Kişi, kurum ya da devletler, diğer taraf ya da tarafları ikna ederek kendi istek ve taleplerini karşı tarafa ya da taraflara kabul ettirmek için tüm argümanlarını  kullanmakta, bu argümanları bir iletişim ve birlikte karar verme sürecinde ileri sürmektedir .

Müzakere Süreci, iki veya daha fazla tarafın, başlangıçta hedefleri farklı olduğu halde birlikte bir sonuca varmalarını gerektiren durumlarda karşılıklı kabul edilebilir bir çözüme ulaşmak için tartışma ve ikna yoluyla farklılıkları gidermeye çalıştıkları bir etkileşim sürecidir. Müzakerede taraflar arasında karşılıklı konuşma esastır. Çift taraflı bir iletişimde her bir kişinin hem konuşmacı hem dinleyici hem gönderici hem de alıcı olduğu bir model başarılı olabilecektir. Bir müzakere süreci oluşabilmesi için uyuşmazlık konusu net ve belirlenebilir olmalıdır.

Uyuşmazlık

Uyuşmazlık kavramı; bir veya daha fazla kişinin istekleri, çıkarları, değerleri, inançları, sınırlı bir kaynağın paylaşımındaki görüşleri veya ihtiyaçları farklı olduğunda veya çeliştiğinde, ortaya anlaşmazlık çıkması veya gerginlik yaşanması durumudur. Uyuşmazlık, anlaşmazlığın aleniyet kazandığı bir aşamadır ve bu aşamadan sonra müzakere, arabuluculuk veya üçüncü bir kişinin kararı ile giderilebilmesi mümkündür.

Müzakerede kazanma ve kaybetme yoktur, ikna etmek temel bir düşüncedir. Müzakere, çaba ve emek  gerektirmekte, tarafların gönüllü olarak katıldığı bir vetirede gerçeğe ve doğru amaca ulaşma isteğini yansıtmaktadır. 

Hedef noktası

Müzakereler başlamadan önce tarafların kafalarında belirleyerek masaya geldikleri ve görüşmeler nihai olarak sonuçlandırıldıktan sonra elde edilecek menfaatin sağlanarak masadan kalkılması planlanan noktadır.

İkna, bilgi ve kanıtların yapılandırıldığı, örgütlendiği, dış görünüş, konuşma tarzı, beden dili ve iletişim yoluyla birden fazla faktörün kullanıldığı tartışma yöntemidir. Dolayısıyla müzakere tartışma temeline dayanmaktadır. Müzakere sonucunda anlaşmak hedef olmakla birlikte anlaşamama durumunda tarafların yedek planları bulunmaktadır. Müzakeredeki Anlaşmanın Alternatif B Planı – BATNA (İngilizce: BEST ALTERNATIVE TO A NEGOTIATED AGREEMENT) karşı tarafın müzakereye girmemesi veya mevcut müzakerenin başarısız olması ve anlaşma sağlanamaması durumunda uygulanacak B Planıdır.

Empati

Kişinin kendini bir başka kişinin rolüne koyma yeteneğidir. Empati, karşı tarafın ya da tarafların içinde bulunduğu davranışları ve duyguları önyargılı olmadan doğru olarak anlayabilmek ve paylaşabilmek; diğer tarafın pozisyonunu, teklifini ve durumunu kavrayabilmektir. Bu yetenek kişilere dünyayı karşısındaki kişinin  gözleriyle  görme  olanağı sağlamaktadır.

Kazan – Kazan Yöntemi

Uyuşmazlıkların çözümünde karşılıklı kazanç ve menfaatlerin gözetildiği ve elde edildiği, ilave yeni değerler yaratılabildiği, ihtiyaca dayalı, bütünleştirici ve birleştirici müzakere yöntemidir.

Rekabetçi Yaklaşım

Taraflardan birinin kendi çözüm yolunu karşı tarafa kabul ettirme çabasında olduğu, isteğinde mutlak haklı olduğunu düşündüğü, karşı tarafın ne istediğin önemsemediği, gerilimin yükseltildiği ve hedefe odaklanıldığı müzakere biçimidir

İşbirlikçi Müzakere Modeli

Her iki tarafın da ortak kazancını maksimum düzeye çıkardığı ve herkesin bir şeyler kazandığı hissi ile görüşmelerden ayrıldığı uzlaşma türüdür. Bütünleştirici Müzakere Modeli olarak adlandırılan ve rekabetçi yaklaşımın tersi olan modeldir. Her iki tarafın da ortak kazancını maksimum düzeye çıkardığı ve herkesin bir şeyler kazandığı hissi ile görüşmelerden ayrıldığı uzlaşmalardır. İşbirlikçi Müzakere Modeli rekabetçi yaklaşımın tersi olan modeldir.

Direnç Noktası

Taraflardan biri açısından, altında veya üzerinde bir teklif ile müzakerenin artık devam ettirilemeyeceği ve kabul edilebilecek en son noktadır.

Güç Dengesizliği

Arabuluculuk sürecine hazırlık, müzakere becerisi, mali kaynak ve hukukçu veya uzmanlara erişim gücüne dayalı olarak taraflar arasında ortaya çıkan göreli eşitsizliktir.

İlk Teklif

İlk Teklif Taraflardan birinin istediği ve belirttiği ilk istektir. Bu istek ile getirildiğinde karşı taraftan yeni bir teklif beklenir bunun adı karşı tekliftir.

Karşı Teklif

Taraflardan birinin verdiği ilk teklife karşılık verilen ilk karşılıktır.

Özetleme

Aktif dinleme yapmak ve duyduklarını tarafsız ve ayrımcı olmayan bir dille sadeleştirmek; arabuluculuk müzakere sürecinde, derine ve detaylara inildikçe konuların karmaşıklaşmasını ve dağınıklaşmasını önlemek üzere belli aralıklarla konunun netleştirilmesini sağlamayı amaçlayan yöntemdir.

Harvard Müzakere Modeli

Harvard Üniversitesi Hukuk ve İşletme Fakültelerinin uyuşmazlık çözümü stratejileri çalışmaları kapsamında ortaya çıkan, kişileri problemlerden ayrı tutan, talepler yerine ihtiyaçlara odaklanılan, karşılıklı kazanç seçenekleri yaratmaya çalışılan ve müzakerelerde nesnel kriterler kullanılan müzakere yöntemidir

Uzlaşma

Hem kendi ve hem de karşı tarafın istek ve ihtiyaçlarının orta bir noktada dengelenerek elde edilmesi yönünde sergilenen müzakere tarzıdır.

Arabuluculuk

Sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde çözüm önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve kamu hizmeti olarak yürütülen ihtiyari uyuşmazlık çözüm yöntemidir. (İngilizce: Mediation)