Pazar, Ekim 12, 2025
17.3 C
İstanbul

19 Ocak – Hukuk Takvimi

19 Ocak – Hukuk Takvimi
1798
Fransız sosyolog, matematikçi ve filozof. Auguste Comte doğdu.(19 Ocak 1798 – 5 Eylül 1857) Sosyolojinin babası olarak tanımlanmaktadır. Comte, sosyoloji ismini öne süren ilk sosyologdur. “Sosyoloji neden diğer bilim dalları gibi bir dal olmasın” tezini savunarak sosyolojinin temelini attı.
1802
Belçikalı hukukçu ve siyasetçi Sylvain Van de Weyer doğdu. (Ölümü: 23 Mayıs 1874) Louvain Eyalet Üniversitesi‘nde hukuk okudu ve 1823’te Brüksel’de avukat olarak çalıştı. Belçika Geçici Hükümeti’nin merkezi komitesinin bir üyesi oldu. Kral Leopold, tarafından Londra’da “özel temsilci” olarak atandı. Daha sonra Belçika’nın sekizinci Başbakanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1848 yılından 1874 yılına  kadar Londra Kütüphanesi Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.
1808
Amerikalı hukukçu ve politik düşünür Lysander Spooner doğdu. (Ölümü: 14 Mayıs 1887) Massachusetts Valisi ve senatör olan John Davis ve eyalet senatörü olan Charles Allen gibi zamanın önde gelen politikacıları ve avukatlarının altında hukuk eğitimi aldı. Üç yıl sonra Worcester’da kendi bürosunu kurdu. Her türlü zorunlu lisans yasasına karşı çıktı. Vergi de dahil olmak üzere bireylere ve mülklerine karşı baskıya sebebiyet verecek eylemleri ahlaki olmaması sebebiyle suç olarak kabul ederken, keyfi olarak konulan insan yapımı yasaları ihlal eden sözde suçları suç olarak saymayan doğa hukukunu ya da kendi tabiriyle Adalet Bilimi’ni savundu. Kölelik karşıtı hareketin bir figürü olarak kamuoyunda tanınan biri haline geldi. 1845 yılında Köleliğin Anayasaya Aykırılığı adlı kitabı yayınlandı. 
1863
Alman hukukçu, ekonomist ve sosyolog Werner Sombart dünyaya geldi. (Ölümü: 18 Mayıs 1941)  Pisa, Berlin  ve  Roma üniversitelerinde hukuk ve ekonomi okudu. 1888’de Berlin üniversitesi’nde  doktorasını yaptı ve aynı üniversitede 1918 yılında ekonomi profesörlüğüne atandı. Bremen Ticaret Odası’nın baş avukatı oldu. Alman genç tarihçi okulu içinde yer aldı. Ekonominin tarihsel bir süreç olduğunu ve bu nedenle evrensel ekonomi yasalarının olamayacağını savundu. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Kıta Avrupası’nın önde gelen sosyal bilimcilerindendir.
1865
Fransız ekonomist ve düşünür  yaşamını yitirdi. (15 Ocak 1809- 19 Ocak 1865) Kendini “anarşist” olarak adlandıran ilk kişidir ve ilk anarşist düşünür olarak nitelenmektedir. 
1866
Danimarka’lı avukat ve politikacı Carl Theodor Zahle dünyaya geldi. (Ölümü: 3 Şubat 1946) Kopenhag Üniversitesi‘nde hukuk okudu.  1901’de parlamento maliye komitesinin üyesi oldu. 1905’te Sosyal Liberal Parti’yi kurdu ve yeni partinin ilk başkanı oldu.  1911’de Stege belediye başkanı seçildi. Birinci Dünya Savaşı sırasında başbakanlık yaptı. 1929’dan 1935’e kadar adalet bakanı olarak görev yaptı. 
1875
Celâlettin Arif Bey, doğdu. (Ölümü: 18 Ocak 1930) Paris’e giderek hukuk eğitimi aldı, ardından 1901’de Mısır’a giderek Kahire’de avukatlığa başladı. 1909 yılında Hukuk Mektebi ile Mülkiye Mektebi’nin hukuk-ı esâsiyye (Anayasa Hukuku) kürsüsüne tayin edildi, burada verdiği dersleri Hukuk-ı Esâsiyye adıyla kitap olarak yayınladı.
1929
Türkiye’nin Kellogg-Briand Paktı‘na katılasına ilişkin “Devletler arasında harbin millî siyaset âleti olarak istimalinden feragati muntazamın muahedeye Türkiye cumhuriyetinin iştiraki hakkında kanun” 19 Ocak 1929 tarihine mecliste kabul edildi. Pakt, Avustralya, Belçika, Kanada, Çekoslovakya, Fransa, Almanya, Birleşik Krallık, Britanya Hindistan’ı, Özgür İrlanda Devleti, İtalya Krallığı, Japon İmparatorluğu, Yeni Zelanda, Polonya, Güney Afrika Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından imzalanmış ve 24 Temmuz 1929 tarihinde yürürlüğe girmişti. Antlaşmanın imzasından sonra birçok ülke katılma yoluyla sözleşmeyi onaylamış; Türkiye Cumhuriyeti ise 1928 Eylül ayında davet edilmiş ve 1929 yılı Ocak ayında antlaşmaya katılmıştır. Kanun” ile Türkiye sözleşmenin tarafı olmuş, 5 Şubat 1929’da Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 
1949
Küba, İsrail’i diplomatik olarak tanıdı.
1950
Yol Mükellefiyeti Kanunu, 19 Ocak 1925 tarihinde kabul edildi. 23 maddeden oluşan Kanuna göre, Türkiye’de oturan 18–60 yaş arasındaki erkekler yol vergisine tabi tutulmuş, ancak sakatlığı tespit edilen fakirler, öğrenciler, askerler ve hayatta altı çocuğu olanlar muaf olmuştur.
1956
Türkiye’de İş Mahkemeleri kurulmasına yönelik karar alındı.
1956
Metin Toker’in kurduğu Akis dergisi Yazı İşleri Müdürü Cüneyt Arcayürek hakkında, “Kedi gelince fareler kaçtı” başlıklı yazısı nedeniyle açılan davadan beraat etti.
1959
Amerika Birleşik Devletleri ile imzalanan İstimlak ve Müsadere Garantisi Anlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylandı. Anlaşma basında kapitülasyonlara dönüş olarak nitelendi.
1960
Türkiye Sosyalist Partisi faaliyete geçti. Genel başkanlığa eski savcı, müfettiş, milletvekili ve  Ceza Hukuku Profesörü Atıf Akgüç getirildi. Parti bir yıl sonra Türkiye İşçi Partisi‘ne katılmıştır.
1961
Yassıada duruşmaları devam etti. Usulsüz kredi kullanımı ve ülke dışına döviz kaçırma iddiasına dayanan ve 15 Kasımda başlayan İpar Davası’nda sanıklar Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan, Medeni Berk, Hayrettin Erkmen ve armatör Ali İpar mahkûm oldu. İpar ayrıca ömür boyu ticaretten men edildi.
1961
İstanbul’da atlı arabalara plaka verilmemesi kararlaştırıldı.
1966
Hindistan’da Nehru’nun kızı İndira Gandhi, Başbakan oldu.
1967
Türkiye Milli Talebe Federasyonu’na(TMTF)  Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’ın 19. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından Yedd-i Adil(kayyım) olarak atanması kararına direnen ve gözaltına alınan öğrencilerden  Deniz Gezmiş, Attila Özdemiroğlu ve Bülent Yardımcı tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
1972
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idam kararını protesto için Ataol Behramoğlu, Necmiye Alpay, Çelik Bilge, Nihat Fırıncıoğulları ve Lütfü Yazar bildiri dağıtarak açlık grevine başladı.
1974
Ankara Sıkıyönetim 3 No’lu Askeri Mahkemesi, 3. kez Yargıtay’da bozulan Prof. Dr. Mümtaz Soysal’ın 6 yıl 8 ay hapis ve 2 yıl 2 ay sürgün cezalarında direme kararı verdi. 
1983
ABD Yüksek Mahkemesi yargıcı William O. Douglas yaşamını yitirdi. (16 Ekim 1898, Maine, Minnesota – 19 Ocak 1980, Washington, ABD) Columbia Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Bir süre serbest çalıştı ve hukuk fakültelerinde ders verdi. 17 Nisan 1939 – 12 Kasım 1975 arasında Yüksek Makemede görev yaptı. Douglas, kişi özgürlüklerini güvence altına alan Haklar Bildirisi’ne mutlak bağlılığıyla tanınıyordu. 
1983
Lyon Kasabı olarak da bilinen Nazi savaş suçlusu Klaus Barbie, Bolivya’da tutuklandı.
1983
Tokat’ın Niksar ilçesinin Cumhuriyet Savcısı Nihat Gerçek’in 8 Nisan 1980 günü evinden Adliyesine giderken yol üstünde öldürülmesi olayına ilişkin olarak 12 Eylül’den sonra yapılan yargılamalarda Seyfettin Top ve Abdullah Adakan ismli 2 sanık suçlu bulunarak idama mahkûm edildi.

1987
Ankara 6.İdare Mahkemesi, 1402 sayılı Sıkıyönetim Yasası’na dayanılarak 1402’liklerle birlikte görevine son verilen SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyelerinden Dr. Baskın Oran’ın göreve iadesini kararlaştırdı. 19 Temmuz 1985’de Sıkıyönetim kalkınca AÜ’ne göreve iade başvurusu yapan Oran’ın talebi reddedilmişti.
1989
Nihat Behram’ın “Yürekleri Şafakta Kıvılcımlar” ve “İşkencede Ölümün Güncesi” adlı kitapları için avukat Kazım Bayraktar’ın itirazı sonucu kaldırılan toplatma kararı, DGM savcılığının itirazı üzerine mahkemece yeniden verildi. 
1990
Danıştay kararıyla üzerindeki yasak kaldırılan Yılmaz Güney’in “Umut” filmine ilişkin olarak Kültür Bakanlığı’nın verdiği direktif gereği filmi izleyen Film Denetleme Kurulu “gösterilebilir” kararı verdi. 
1990
  • Devrimci Sol ana davasında idam istemiyle yaklaşık 9 yıldır tutuklu olark yargılanan H.Öztürk, T.Bağdatlıoğlu ve R.Dinçer tahliye edildi. 
  • Çek Cumhuriyeti ve Slovakya, Birleşmiş Milletlere üye oldu 
1997
Kenan Şeranoğlu‘nun ultra lüks doğum günü partisi ulusal basına yansıyınca, Titan Saadet Zinciri ortaya çıktı, 30 bin kişiden 85 milyon 750 bin mark ve yaklaşık 10 trilyon lira toplandığı anlaşıldı. Kadıköy Asliye Ceza Mahkemesinde 16 Haziran 1998’de Şeranoğlu 25 yıl 10 ay hapis ile cezalandırıldı. Aralarında babasının da bulunduğu 7 sanık dolandırıcılık suçuyla çeşitli hapis cezalarına mahkûm edildi.
2000
Hukukçu ve İtalya eski başbakanı Bettino Craxi yaşamını yitirdi. (24 Şubat 1934 – 19 Ocak 2000)
2000
Zorunlu Göç Raporu’nu açıklayan Göç Edenler Sosyal Yardımlaşma ve Kültür Derneği (Göç-Der) Başkanı Şefika Gürbüz, İstanbul 4 No’lu DGM’de 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Ceza, para cezasına çevrildi.
2006
Somut olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO)’nun 17 Ekim 2003 tarihinde Paris’te düzenlenen 32. Genel Konferansında kabul edildi. Türkiye 19 Ocak 2006 tarihli ve 5448 sayılı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin Uygun Bulunduğuna Dair Kanunla sözleşmeyi onayladı ve 27 Mart 2006 tarihinde resmen taraf oldu.
2007
Agos gazetesinin kurucusu ve yayın yönetmeni Ermeni gazeteci Hrant Dink uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü. 
2012
Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu, 6271 kanun numarası ile 19 Ocak 2012 tarihinde kabul edildi ve Resmi Gazetenin 26.01.2012 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. Türkiye’de, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine ilişkin anayasa değişiklikleri 21 Ekim 2007 tarihinde halkoyuna sunuldu Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine ve görev süresinin de 7 yıl olmasını ilişkin karar bu halk oylaması sonucunda kabul edildi.
2015
Meclis, 10 yıl sonra Yüce Divan oylaması yaptı. İçişleri Bakanı Muammer Güler, eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, eski Avrupa Birliği Bakanı Egemen Bağış ile eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın Yüce Divan’a sevkleri kabul edilmedi.
2017
Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov’un silahlı saldırı sonucu öldürülmesine ilişkin soruşturma kapsamında mahkemeye çıkarılan 2 polis memuru tutuklandı
2018
15 Temmuz darbe girişiminde TRT’nin Ulus’taki yerleşkesi ve Digiturk binasının işgaline ilişkin 57’si tutuklu 93 sanığın yargılandığı davada, 23 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 35 sanık müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
2021
Uluslararası Ceza Mahkemesi Yargı Etiği Kodları güncellendi. Bu ileler, yargı sürecinin meşruiyetini ve etkinliğini sağlamak, yargının bağımsızlığına ve tarafsızlığına katkıda bulunmak amacıyla genel uygulamaya ilişkin kılavuz ilkelerdir. Kurallar, Yargıçların mesleki rolleriyle ilgili mahkeme içinde ve dışındaki davranış standartlarını düzenlemektedir. 
2025
  • İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Barış Boyun suç örgütü ile bağlantılı olduğu belirtilen ve  İnterpol tarafından kırmızı bültenle uluslararası seviyede aranan Ercan Yılmaz ile İbrahim Kaymak’ın Ermenistan ile başlatılan görüşmeler sonucu yakalanarak Türkiye’ye getirildiğini duyurdu.
  • Gazze ile İsrail arasındaki ateşkes yürürlüğe girdi. Hamas 3 İsrailli rehineyi serbest bıraktı.
  • Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde 2013’te öldürülen Arif Meçin (57) cinayeti polisin yoğun çalışması sonucu çözüldü. Maktulün oğlu, yeğeni ve kardeşi tutuklandı.
  • İran’ın başkenti Tahran’da Yüksek Mahkeme önünde düzenlenen silahlı saldırıda Hüccetulislam Muhammed Mukise ve Hüccetulislam Ali Razini adlı iki hakim hayatını kaybetti. Bir hakim ile koruması yaralandı. Saldırgan olayın ardından kendini vurarak intihar etti. 

Bu Hafta Popüler

Leuven Bildirgesi

Leuven Bildirgesi, Bologna Sürecini değerlendirmek üzere, Belçika'nın Louvain-la-Neuve kentinde,...

Türkiye Barolar Birliği Başkanı Av. R. Erinç Sağkan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonunda

Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Av. R. Erinç Sağkan,...

Bulgaristan’ın Balkan Paktı’na Katılmasına İlişkin Antlaşma

Bulgaristan'ın Balkan Paktı'na Katılmasına İlişkin Antlaşma, 31 Temmuz 1938...

Wroclaw Madencilik Deklarasyonu – 2011

Wroclaw Madencilik Deklarasyonu, Avrupa Birliği Dönem Başkanı olan Polonya'nın...

Türkiye Kalite Derneği Etik Kuralları

Türkiye Kalite Derneği Etik Kuralları (KALDER) ETİK KURALLARI I.TEMEL İLKELER: 1.   Şeffaflık,...

Popüler Konular

10 Ekim – Hukuk Takvimi

10 Ekim - Hukuk Takvimi 415  İmparator II. Theodosios tarafından...

Ulusal Azınlıkların Korunmasına İlişkin Çerçeve Sözleşme

Ulusal Azınlıkların Korunmasına İlişkin Çerçeve Sözleşme, Avrupa Konseyi tarafından 1...

Hasan Fehmi Kokay

Hasan Fehmi Kokay,1875 yılında Denizli Babadağı’nda doğdu. İlk ve...

Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun – 1983

Devlet Güvenlik Mahkemeleri, 16 Haziran 1983 tarihinde kabul edilen...

İdam Türleri

Kurşuna Dizme: Klasik bir yöntem olan bu idam şeklini...

Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliği

Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliği, tıbbi laboratuvarların planlanma, ruhsatlandırma, açılması ile...

9 Ekim – Hukuk Takvimi

9 Ekim - Hukuk Takvimi 1831  Yunan hukukçu ve devlet adamı,...

Askerî Yargıtay

Askerî Yargıtay, 6 Nisan 1914 tarihinde kurulmuş, 16 Nisan...

İlginizi Çekebilir

Popüler Kategoriler