3 Nisan  – Hukuk Takvimi

1395

Yunan filozof, alim ve hümanist, Georgios Trapezuntios dünyaya geldi. (Trabzonlu Georgios) (Ölümü: 1486)

1559

İtalya Savaşı’nı bitiren Cateau-Cambrésis Barış Antlaşması İspanya ile Fransa arasında imzalandı. İtalya Savaşı veya diğer adıyla Habsburg–Valois Savaşı, 1551-1559 yılları arasında gerçekleşen ve Fransa Krallığı’nın İtalya Yarımadası’nda egemenlik kurmak istemesiyle başlayan bir savaştır. Savaş sonucunda İspanyollar, Güney İtalya’yı ele geçirmiştir.

1879

Osmanlı Devletinden ayrılan Bulgaristan Prensliği başkent olarak Sofya’yı ilan etti. Bulgaristan Bağımsızlık Bildirgesi ise, 5 Ekim 1908 tarihinde ilan edildi. Belge. Tırnova’da Prens Ferdinand tarafından duyuruldu.

1919

Avusturya’da; “Hapsburg-Lorraine Hanedanlığı’nın sürgün cezası ve yurt dışına çıkartılması hakkında 3 Nisan 1919, StGBI 209 sayılı Kanun” ile “Soyluluk unvanlarının, laik şövalyelik unvanlarının, hanım ve beyleri ayırmakta kullanılan hitapların ve bazı unvan ve doğuştan gelen asalet belirten isimlerin kaldırılması hakkında 3 Nisan 1919 tarih ve StGBI sayılı Kanun” kabul edildi.

1924

Türkiye’de ilk kez Avukatlık Kanunu kabul edildi. Muhamat Kanunu ile, Avukatların meslek örgütü niteliğindeki Baro ilk kez 1924 yılında kurulmuştur. Ancak anılan kanunun kabulü ve baroların kurulmasından önce de avukatlar “Dava Vekilleri Cemiyeti” adı altında örgütlenmişlerdi

1926

Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun, Türkiye’de, ilkokul lise ve yüksek öğretimin belli esaslara göre düzenlenmesi için 2 Mart 1926 tarihinde kabul edildi. Kanun, 3 Nisan 1926 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi, 5 haziran 1928 tarihli 1338 sayılı kanun ile tadil edildi.

1930

Türkiye kadınlarına belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanıyan yeni Belediyeler Kanunu kabul edildi. Türkiye’de kadınlara, belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı verildi.

1936

Polis, tek tek evleri dolaşarak, halktan soyadı almakta acele edilmesini istedi.

1946

Hukukçu ve Polonya Başbakanı Hanna Stanisława Suchocka dünyaya geldi. (d. 3 Nisan 1946) 1975 yılında Batı Almanya’da Anayasa Hukukunda doktora yaptı ve insan haklarıyla meşgul oldu. Poznań’daki Adam Mickiewicz Üniversitesi’nde profesör ve Venedik Komisyonu eski Başkan Yardımcısı olarak çalıştı. 8 Temmuz 1992 ile 26 Ekim 1993 tarihleri arasında Polonya’nın başbakanı olarak görev yaptı. Polonya’da bu görevi üstlenen ilk kadın ve dünyada başbakan olarak seçilen 14. kadındı. Venedik Komisyonu Onursal Başkanıdır. Madrid Kulübü ve Kadın Liderleri Konseyi üyesidir.

1948

Hollandalı hukukçu ve politikacı Jaap de Hoop Scheffer doğdu. Leiden Üniversitesi‘nde  Hukuk eğitimi gördü. 1976’dan 1986’ya kadar memur ve diplomat olarak çalıştı 1986’da  Temsilciler Meclisi Üyesi olarak görev yaptı. Dışişlerde ve Avrupa İşleri’nin ön saflarında yer aldı ve sözcü olarak görev yaptı. 2002 yılında Dışişleri Bakanı olarak atandı. 2004 yılında 11. NATO Genel Sekreteri olarak seçildi ve 5 yıl bu görevini sürdürdü.

1948

Amerika Birleşik Devletleri başkanı Harry Truman, ekonomik yardımları içeren Marshall Planı’nı imzaladı.

1949

12 ülke Washington’da Kuzey Atlantik Antlaşma Örgütü’nü (NATO) kuran anlaşmayı imzaladı.

1950

Türkiye’ye Marshall yardımıyla 30 milyon dolar değerinde tarım makineleri geldi.

1951

Bursa Cezaevi’nde bulunan şair Nazım Hikmet’in affedilmesi için tanınmış sanatçı ve düşünce insanları bir dilekçeyle İsmet İnönü’ye başvurdu.

1951

İstanbul bir kumarhanede yakalanan Büyük Doğu dergisinin sahibi Necip Fazıl Kısakürek 30 lira para cezasına çarptırıldı.

1956

Adana’da, Devlet Havayollarına ait uçak düştü, 25 kişi öldü. Kazada arkeolog, felsefeci ve siyaset adamı Remzi Oğuz Arık da 55 yaşında iken yaşamını yitirdi.

1960

Kırım Tatarı ve Türk siyasetçisi ve devlet adamı Cafer Seydahmet Kırımer (Kırım Tatarcası: Cafer Seydamet Qırımer) yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1 Eylül 1889, Kızıltaş – Ölümü: 3 Nisan 1960, İstanbul), 1 Eylül 1889’da Kırım’ın Yalta şehri yakınlarındaki Kızıltaş köyünde doğdu. İlk tahsilini Kırım’da, orta, lise ve hukuk tahsilini İstanbul’da yaptı. 1908 yılında İstanbul’da Numan Çelebicihan ve diğer Kırım tatarı arkadaşları ile Kırım Talebe Cemiyeti’ni kurdu. 1911’te hukuk eğitimine Paris’te devam etti. I. Dünya Savaşı başladığında Kırım’a döndü. Kırım’da yakın arkadaşları ile birlikte inkılâpçı, gizli bir teşkilât kurdu. 1917 yılında Kırım Halk Cumhuriyeti ilan edilince, Numan Çelebicihan’ın başkalığındaki hükûmette Harbiye ve Hariciye Bakanlığını üstlendi. Kırım’ın Bolşevikler tarafından işgal edilmesi üzerine, Kırım Meclis temsilcisi olarak Kiev ve Varşova üzerinden Paris’e geçti. Daha sonra İstanbul’a gelerek Kırım’ın özgürlüğü için çalışmalarını Türkiye’de sürdürdü. 3 Nisan 1960 günü İstanbulda yaşamını yitirdi. Mezarı İstanbul’da Feriköy Mezarlığı’ndadır.

1963

27 Mayıs “Hürriyet ve Anayasa Bayramı” olarak yasalaştı. Oylamaya 147 Adalet Partisi milletvekilinden yalnızca 30’u katıldı. 3 Nisan 1963 tarihinden 1982 Anayasasının yürürlüğe girdiği 9 Kasım 1982 tarihine kadar yirmi yıla yakın bir süre Türkiye’nin resmî bayramlarından biri olarak kutlanmıştı. Bayramı Kenan Evren kaldırdı.

1963

30 Mart’ta Kayseri Cezaevi’nde açlık grevine başlayan eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar grevi bıraktı.

1967

Yunan hukukçu, yazar ve eski başbakan Panagiotis Kanellopoulos 3 Nisan 1967’de başbakanlık makamına geldi. Kısa süre sonra 21 Nisan 1967 darbesi meydana geldi. Darbe döneminin sonuna kadar yedi yıl boyunca ev hapsinde tutuldu.

1968

AIESEC Genel Kurulu’nda Bakan protestosundan dolayı tutuklu olan 9 gençten Deniz Gezmiş, Bozkurt Nuhoğlu ve Raif Ertem dışındaki 6 genç tahliye edildi.

1969

“Kanlı Pazar”da bıçaklanarak öldürülen müteahhit Ali Turgut Aytaç’a öncesinde sopa ile vurduğu Adli Tıp kayıtlarından kesinleşen Cağaloğlu Özel Mühendislik ve Mimarlık Okulu öğrencisi A.Atalay da tutuklandı.

1969

J.Stalin’in Sol Yayınları’ndan çıkan “Marksizm ve Milli Mesele” adlı kitabından dolayı yayınevi sahibi Muzaffer Erdost hakkında Mahkeme’nin verdiği beraat kararı Yargıtay’da bozuldu.

1970

Orman Genel Müdürlüğü, Orman Fakültesi’nde 46 gündür boykotta olan 800 öğrenciden 250’sinin bursunu kesti.

1972

Anayasa Mahkemesi raportörleri Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) liderleri Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamlarıyla ilgili itirazı reddetti. İtirazı Cumhuriyet Halk Partisi yapmıştı.

1975

Konya’da Kâzım Ergün adlı bir kişi, kan davası sebebiyle bir aileyi öldürdü. Ergün, 12 Eylül döneminde idam edildi.

1975

İnönü Üniversitesi, Malatya‘da kuruldu. Üniversite, 28 Ocak 1975 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde, 25 Mart 1975 tarihinde ise Cumhuriyet Senatosunda kabul edilen ve 3 Nisan 1975 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1872 sayılı ‘İnönü Üniversitesi Kanunu’ ile kurulmuştur. İnönü Üniversitesi’ne bağlı Hukuk Fakültesi kurulması, Bakanlar Kurulu’nca 27/5/2009 tarihinde kararlaştırılmıştır.

1979

Pakistan devrik Başbakanı Zülfikar Ali Butto idam edildi.

1981

İstanbul Sıkıyönetim Askeri Savcılığı, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk ve 149 arkadaşı hakkında, 1 Mayıs yasağına karşı DİSK’in 30 Nisan 1980’de gerçekleştirdiği iş bırakma eyleminden ötürü, “işçileri siyasi mahiyette yasadışı greve teşvik ettikleri ve Sıkıyönetim Komutanlığı’nın emirlerini dinlemedikleri” gerekçesiyle dava açtı.

1981

Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olarak çalışan Devlet Denetleme Kurulu, 3 Nisan 1981 tarihinde kuruldu.

1981

“Hergün Yeni Baştan” adlı oyunuyla ilgili gözaltına alınan Genco Erkal serbest bırakıldı. Erkal’ın tiyatro salonundaki koltukların arkasına yazılan bazı yazılar gerekçe gösterilerek gözaltına alındığı öğrenildi.

1985

Hukuk Fakültesi Dekanlığına “ek sınav hakkı” dilekçesi vermek istedikleri için yargılanan 14 öğrencinin duruşması yapıldı. Duruşmada tanık olarak dinlenen Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Orhan Aldıkaçtı “Tecrübelerime dayanarak söyleyebilirim ki, bu bir örgüt işi.” dedi.

1989

12 Eylül’den sonra açılan davalarda 9 yılda yaklaşık 7 bin idam talep edildiği, cezası kesinleşen 480 idam mahkumundan 49’unun infaz edildiği açıklandı.

1992

Ankara DGM Başsavcılığı,”Siyasi Partiler Kanunu’na aykırılık”tan Halkın Emek Partisi (HEP) hakkında Yargıtay Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu.

1992

Türkiye’nin ilk kadın kaymakamı Azize Düşer, Ankara’nın Çankaya ilçesi Kaymakamlığı’na vekil olarak atandı.

1993

Basın Konseyi için Avukat Fikret İlkiz’in düzenlediği rapor açıklandı: “1992 de Güneydoğu’da 12 gazeteci öldürüldü, 55’i darp vb. kötü muameleye maruz kaldı, 165’i gözaltına alındı.”

 1998

İnsan Hakları Belgeleri arasında insan hakları savunucularını koruması nedeniyle önemli bir yer tutan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Savunucularının Korunması Belgesi, Evrensel Olarak Tanınan İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması ve Geliştirilmesinde Toplumsal Kuruluşların (Organların), Grupların ve Bireylerin Hakları ve Sorumlulukları Üzerine Bildirge, BM İnsan Hakları Komisyonunun 3 Nisan 1998 tarihli toplantısında kabul edildi.

1998

Diyarbakır, Batman, Şanlıurfa ve Mardin’deki cezaevlerinde incelemelerde bulunan TBMM İnsan Haklarını İzleme Komitesi Başkanı Sema Pişkinsüt açıklama yaptı: “Güneydoğu illerinde girdiğimiz tüm sorgu odalarında işkencede düşük akım olarak kullanılan telefon kablolarına rastladık.”

1998

Danıştay 6.Dairesi, Bergama/ Ovacık’taki maden sahasında siyanürlü altın çıkarılmasına izin veren Çevre Bakanlığı’nın işlemini iptal eden 1.İdare Mahkemesi kararını onadı.

1999

Avrupa Konseyi üyesi Arnavutluk, ölüm cezasını kaldıran protokolü imzaladı.

2001

Uluslararası Bağ ve Şarap Örgütünün Kuruluş Anlaşması (Agreement establishing the International Organisation of Vine and Wine), 3 Nisan 2001 tarihinde imzalanmış, bu anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte de 1 Ocak 2004 itibarıyla Uluslararası Bağ ve Şarap Örgütü resmî olarak faaliyete geçmiştir. 1924 yılında kurulan Dünya Bağ ve Şarap Ofisi’nin yerini, 3 Nisan 2001 tarihli anlaşma ile kurulan Dünya Bağ ve Şarap Örgütü (OIV) almıştır. Sözleşme, Türkiye Cumhuriyeti adına 2 Temmuz 2001 tarihinde Paris’te imzalanmıştır.

2002

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) “Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme” kabul edildi.

2002

İsrail askerleri Batı Şeria’daki Cenin kenti ve Nablus’un Salfit kasabasına da girdi. Böylece Ramallah, Kalkşya, Beytüllahim, Tulkarim ve Beyt Calla ile beraber 350 bin Filistinli, İsrail denetimine geçti. İHD, Halkevleri, HADEP, Mazlum-Der, Sosyalist Demokrasi Hareketi ve DİSK’e bağlı Basın-İş üyeleri Sirkeci Postanesi’nden BM Genel Sekreteri Kofi Annan’a telgraf göndererek İsrail’in Filistin’e saldırısının durdurulmasını istedi.

2006

Irak’ta Kürt yazar Kemal Kerim serbest bırakıldı. Kerim Mesut Barzani’yi yolsuzluk ve Rus casusluğuyla suçladığı için 18 ay hapse mahkum edilmişti.

2006

11 Eylül saldırılarıyla ilgili olarak ABD’de yargılanan tek kişi olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi için mahkeme, akıl sağlığının yerinde olduğuna ve yargılanasının uygun olduğuna karar verdi.

2014

Amerikalı seri katil Tommy Lynn Sells idam edildi. İlk cinayetini 15 yaşında işlemiş, 2 Ocak 2000 tarihinde tutuklanmıştı. Mahkeme kararına yansımamış olsa da polis yetkililerin tespitleri toplam 22 cinayet işlediğini göstermektedir.

2016

Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesinin ardından, pilotu öldürdüğü yönündeki açıklamaları basına yansıyan Alpaslan Çelik, “ateşli silah bulundurmak ve taşımak” suçlamasıyla sevk edildiği sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandı.

 2017

BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Bireysel Başvuru Usulüne İlişkin İhtiyari Protokol Kapsamındaki Usul Kuralları, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 19 Aralık 2011 tarihli ve 66/138 sayılı kararıyla kabul edildi. Türkiye, İhtiyari Protokol’ü 24 Eylül 2012 tarihinde imzaladı, onayın uygun bulunduğuna ilişkin 9 Mart 2017 tarih ve 6976 sayılı Kanun, 3 Nisan 2017 tarih ve 30027 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

2018

Türkiye’nin nükleer enerji alanında ilk projesi Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin temeli atıldı.

2020

Ölüm orucundaki Grup Yorum üyesi Helin Bölek yaşamını yitirdi. Bölek, 288 gündür ölüm orucundaydı.

• Silivri’deki Marmara Cezaevi’nde tutukluları ziyaret eden İstanbul Barosu Başkanı İbrahim Kaboğlu, “Adalet Bakanını buraya gelmeye ve öğrencileri dinlemeye davet ediyorum. Adalet Bakanını ve İçişleri Bakanını, Silivri ve Metris hapishanelerini ziyaret etmeye, buradaki tutuklularla konuşmaya davet ediyorum” dedi.

• ‘Boykot çağrısı’ gerekçe gösterilerek gözaltına alınan oyuncu Cem Yiğit Üzümoğlu ve 10 kişi adli kontrol kararı verilerek serbest bırakıldı.

• CHP, mart ayı Basın Özgürlüğü Raporu’nu Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer açıkladı. ‘İmamoğlu mitingleri’ni gösteren kanallara karartma uygulandığı, protestoları takip eden 14 gazetecinin darbedilip 8’inin tutuklandığına ve sosyal medyaya bant daraltması uygulaması ile 190 X hesabına erişim engeli getirildiğine dikkat çekildi.

• Türkiye-Avrupa Birliği (AB) Yüksek Düzeyli Ekonomik Diyaloğu Toplantısı, 6 yıl aradan sonra Brüksel’de düzenlendi: AB-Türkiye ilişkileri hukukun üstünlüğü, demokrasi, medya özgürlüğü ve insan haklarına saygı gibi değerler tarafından yönlendirilmeli.